Tịnh Độ Đại Kinh Giải Diễn Nghĩa

淨土大經解演義

phần 98

Chủ giảng: Lão pháp sư Tịnh Không

Thời gian: Ngày 5 tháng 04 năm 2010

Địa điểm: Hương Cảng Phật Đà Giáo Dục Hiệp Hội

Chuyển Ngữ: Minh Tiến

Giảo chánh và hiệu đính: Đức Phong, Huệ Trang và Như Hòa

Tập 195

Chư vị pháp sư, chư vị đồng học, xin mời ngồi xuống. Xin xem Đại Thừa Vô Lượng Thọ Kinh Giải, trang thứ hai trăm ba mươi, hàng thứ năm đếm từ dưới lên, xem từ câu thứ nhì:

“Phục dĩ cụ túc vô lượng bất khả tư nghị trang nghiêm, cố vạn vật nghiêm tịnh, cùng vi cực diệu, quang oánh như kính, triệt chiếu thập phương, xúc quang an lạc, cấu diệt thiện sanh. Kỳ hương phổ huân thập phương thế giới, chúng sanh văn giả, giai tu Phật hạnh” (Cũng do đầy đủ vô lượng công đức chẳng thể nghĩ bàn nên vạn vật nghiêm tịnh, vi diệu đến cùng cực, sáng láng như gương, chiếu tột cùng mười phương. Ðược quang minh chiếu đến, liền an lạc, cấu diệt, thiện sanh. Mùi hương xông khắp, chúng sanh trong mười phương thế giới ngửi thấy đều tu Phật hạnh). Chúng ta xem đến chỗ này. Đoạn kinh văn này thuật lại tình hình sau khi tỳ-kheo Pháp Tạng kiến tạo thành tựu cõi Cực Lạc. Thế giới Cực Lạc từ đâu mà có, được xây dựng như thế nào, trong phần trước đã trình bày rồi. Tại sao thế giới ấy tốt đẹp như vậy, [những điều này] rất đáng cho chúng ta học tập. Tỳ-kheo Pháp Tạng tham quan, thăm hỏi, khảo sát các cõi nước của mười phương chư Phật, Ngài đến những cõi ấy chọn lấy những điều tốt, bỏ những điều xấu của mỗi thế giới, chọn lọc như vậy rồi xây dựng thế giới Cực Lạc. Do vậy, trong các cõi nước chư Phật, thế giới này là thuần tịnh, thuần thiện, chư Phật cũng khen ngợi, xưng tán A Di Đà Phật là “quang trung cực tôn, Phật trung chi vương” (quang minh tôn quý nhất, là vua trong các vị Phật). Cảnh giới của Phật, Bồ Tát chẳng giống như cảnh giới cõi người; khi thấy kẻ khác tốt đẹp, con người sẽ khởi lòng đố kỵ, trong cảnh giới Phật, Bồ Tát chẳng như vậy. Không chỉ chẳng đố kỵ, mà còn sanh tâm hoan hỷ, khen ngợi hoàn cảnh tu học tốt đẹp như vậy. Vì thế, mười phương chư Phật chẳng vị nào không chiêu sinh giùm Ngài, giúp Ngài tuyên truyền, thậm chí còn gởi học trò giỏi của mình đến Tây Phương Cực Lạc thế giới, đến đó để làm gì? Để được huấn luyện, đến đó bèn có thể thành Phật. Đây là tôi thuật lại những điều đã nói trong đoạn trước, chúng ta có thể thấy thế giới đó tốt đẹp và ảnh hưởng của nó.

Thế giới Cực Lạc “cụ túc vô lượng trang nghiêm bất khả tư nghị” (đầy đủ vô lượng trang nghiêm chẳng thể nghĩ bàn), câu này là nói tổng quát. Chúng ta gọi “trang nghiêm” là “chân thiện mỹ huệ”. Trong thế gian này, nói thật ra, “chân thiện mỹ huệ” chỉ là hữu danh vô thực; trong thế giới Cực Lạc mới là có thật, chẳng giả. Trong sáu câu tiếp theo, đối với từ ngữ “vạn vật nghiêm tịnh”, “nghiêm” là trang nghiêm, “tịnh” là thanh tịnh, cũng là nói thế giới ấy là cõi Tịnh Độ, chẳng có mảy may ô nhiễm nào! Không chỉ vật chất chẳng bị ô nhiễm, mà tinh thần càng chẳng bị ô nhiễm. “Cùng vi cực diệu” là lời lẽ hình dung, “cùng” (窮) nghĩa là cùng tận, [“cùng vi cực diệu” là] vi diệu tới cùng cực, chẳng có cách nào diễn tả được! Ánh sáng từ nơi ấy rạng ngời như gương soi vậy. “Triệt chiếu thập phương” [nghĩa là] chiếu soi mười phương thế giới rõ ràng, chiếu hết sức tỉ mỉ. “Xúc quang an lạc” nghĩa là chúng sanh trong mười phương thế giới đều có thể tiếp xúc ánh sáng ấy. Thế giới [Sa Bà] này có thuộc trong phạm vi của ánh sáng ấy hay không? Có! Tại sao chúng ta không cảm thấy? Trong kinh Đại Thừa, đức Phật đã nói điều này rất nhiều, đó là vì chúng ta có chướng ngại. Thí dụ như lúc mặt trời chiếu sáng khắp mặt đất, chúng ta ra ngoài cứ khăng khăng che dù, không để ánh mặt trời chiếu tới. Vì chúng ta che dù nên ánh mặt trời không chiếu tới, đó là chính mình có chướng ngại. Hiện thời, chướng ngại của chúng ta là gì? Kinh đã nói rất rõ ràng, chướng ngại của chúng ta chính là tập khí phiền não. Phiền não vô lượng vô biên, nhằm dạy học thuận tiện, đức Phật đã quy nạp vô lượng vô biên phiền não thành ba loại lớn: Loại thứ nhất là Căn Bản Vô Minh. Vô minh là gì? Là chúng ta đã mê. Trong Phật pháp đã nói rất rõ: “Hết thảy chúng sanh vốn là Phật”. Thật ra, chúng ta chẳng khác Tỳ Lô Giá Na Phật, chẳng khác A Di Đà Phật; thật vậy, chẳng giả! Tại sao nay lại khác biệt lớn như vậy? Các Ngài giác ngộ, còn chúng ta mê hoặc. Do đó, phiền não thứ nhất là mê, mê mất tự tánh, chẳng biết mình là gì, đây là phiền não thứ nhất, gọi là Căn Bản Phiền Não. Thứ nhì là phân biệt, thứ ba là chấp trước. Phân biệt còn gọi là Trần Sa Phiền Não, chữ “trần sa” (cát bụi) hình dung những ý niệm phân biệt rất nhiều. Ý niệm trước vừa diệt, ý niệm sau liền khởi lên, nên dùng trần sa để tỷ dụ. Chấp trước còn gọi là Kiến Tư Phiền Não; Kiến là kiến giải, Tư là tư tưởng, cũng có nghĩa là quý vị đối với người, đối với sự, đối với hết thảy vạn vật, quý vị nhìn sai lầm, suy nghĩ sai lầm. Những gì Phật pháp dạy chúng ta chẳng ngoài chuyện nhận biết Thật Tướng của các pháp, tức là chân tướng của hết thảy các pháp. Khi quý vị đã nhận biết chân tướng, sẽ không mê nữa, sẽ không phân biệt nữa, mà cũng không chấp trước nữa, chướng ngại sẽ bị diệt trừ. Đến lúc đó, quý vị sẽ thấy Phật quang đích thực đang chiếu soi nơi này, chúng ta sẽ cảm nhận được, thật sự biết Phật quang đang chiếu đến thân chúng ta.

Câu kế tiếp nói đến sự lợi ích sẽ đạt được [do Phật quang chiếu soi], thứ nhất là “cấu diệt”, thứ nhì là “thiện sanh”. Cấu (垢) nghĩa là nhiễm ô, nghĩa là phiền não. [“Cấu diệt” là] phiền não sẽ đoạn dứt, khi Phật quang chiếu tới thì phiền não liền dứt. Khi phiền não chẳng còn, thiện căn sẽ sanh khởi. “Cấu diệt thiện sanh” có lợi ích quá lớn. Trong giáo pháp Đại Thừa, chữ Thiện này được gọi là “minh tâm kiến tánh”, chẳng phải là Thiện thông thường, chẳng phải là Thiện trong thiện - ác bình thường, thiện kiểu ấy chẳng đáng kể. Thiện ở đây là kiến tánh, tức là thành Phật, quý vị và chư Phật Như Lai có cùng một cảnh giới. Không chỉ có Quang, mà còn có Hương. “Kỳ hương phổ huân thập phương thế giới, chúng sanh văn giả, giai tu Phật hạnh” (Mùi hương xông khắp mười phương thế giới, chúng sanh ngửi thấy đều tu Phật hạnh), Phật quang và Phật hương chúng ta đều có. Không chỉ riêng chúng ta có, mà hết thảy hiện tượng vật chất đều có, tại sao? Vì chẳng lìa tự tánh, đó là đức tánh vốn sẵn có trong tự tánh. Sau khi mê mất tự tánh, đức tướng đó bị biến chất, chẳng còn có tác dụng như thuở đầu, chúng ta phải hiểu sự thật này, phải hiểu lý này. Mười mấy năm qua, tiến sĩ Giang Bổn Thắng ở Nhật đã làm thí nghiệm với nước, nước là khoáng vật, [những cuộc thí nghiệm ấy] chứng minh nước có thể thấy, có thể nghe, và hiểu được ý nghĩ của con người. Chúng ta dùng thiện niệm đối với nó, trong phòng thí nghiệm, quý vị [dùng kính hiển vi để nhìn] sẽ thấy nước kết tinh vô cùng đẹp đẽ. Nếu dùng ác niệm đối với nó, nước sẽ phản ứng bằng cách kết tinh rất xấu xí. Thí nghiệm mấy triệu lần đều chứng tỏ điều này là thật, chứ chẳng giả. Đại Thừa Phật pháp thường diễn tả điều này là “bất cứ hiện tượng vật chất nào cũng đều có kiến, văn, giác, tri”, tiến sĩ Giang Bổn Thắng đã thí nghiệm và chứng minh điều ấy. Phản ứng thì sao? Phản ứng gồm có sắc, thanh, hương, vị, hiện nay ông ta chỉ thấy được phản ứng nơi sắc mà thôi, còn hương thì chưa thí nghiệm được, âm thanh và mùi vị cũng chưa thí nghiệm được! Tôi nói với tiến sĩ Giang Bổn Thắng: “Phật pháp là khoa học cao cấp. Hiện thời, ông mới phát hiện một điều, còn ba điều chưa làm được, nhưng chúng chắc chắn là có, hãy tiếp tục nghiên cứu”. Không chỉ nước mới có, mà cát, bụi, tro cũng có. Sau đó, ông nghiên cứu phân tử, nguyên tử, điện tử, hạt cơ bản. Hiện tại, các nhà Lượng Tử Lực Học đã nghiên cứu, nhận thấy còn một thứ nhỏ hơn nữa là “tiểu quang tử”, có lẽ nó là hạt nhỏ nhất, chẳng thể phân chia nhỏ hơn nữa, họ đã thấy được thứ này. Tiểu quang tử nhỏ như vậy mà cũng có kiến, văn, giác, tri.

Trong kinh Phật có nói, quý vị thấy rất nhiều người niệm Tâm Kinh, kinh này rất phổ biến, câu đầu tiên là “Quán Tự Tại Bồ Tát hành thâm Bát Nhã Ba La Mật Đa thời chiếu kiến Ngũ Uẩn giai không”. Ngũ Uẩn được nói trong Phật pháp chính là tiểu quang tử. Một hạt nguyên tử hoặc điện tử cũng do Ngũ Uẩn hợp thành. Sắc là hiện tượng vật chất, Thọ, Tưởng, Hành, Thức là hiện tượng tinh thần, chắc chắn những thứ do nó (nguyên tử hoặc điện tử) phát ra sẽ có hình tướng, âm thanh, và hương vị. Do đó, trong Phật pháp, toàn thể vũ trụ là sống động, chẳng phải là chết cứng. Đối với âm thanh, chúng ta cũng phóng quang, nhưng quang minh của chúng ta xen tạp tập khí phiền não nên quang minh ấy chẳng tốt đẹp. Phật chẳng có phiền não, chẳng lo lắng, chẳng có thị phi, nhân ngã, chẳng có tập khí, nên quang minh của Phật là quang minh nguyên sơ, chẳng bị biến chất mảy may, còn quang minh của chúng ta đã biến chất. Các khoa học gia nói mỗi người đều là một đài phát xạ, tư tưởng của chúng ta có quang minh, khởi tâm động niệm đều có quang minh. Làn sóng ánh sáng ấy vừa phát ra, bèn lan truyền trọn khắp pháp giới hư không giới, toàn thể đều là một hiện tượng dao dộng. Vũ trụ là một màng lưới dao động, giống như mạng Internet trong hiện tại. Khởi tâm động niệm, ngôn ngữ, tạo tác, chỉ cần dấy lên một ý niệm, tốc độ của làn sóng chấn động bởi ý niệm ấy rất nhanh. Làn sóng từ vật chất phát ra chẳng thể sánh bằng làn sóng phát ra từ tinh thần. Khi ý niệm vừa khởi lên, [làn sóng ấy] liền lập tức trọn khắp hư không giới. Sóng của hiện tượng vật chất còn có hạn chế, hiện thời chúng ta cho rằng [tốc độ của] sóng ánh sáng nhanh nhất, ba trăm ngàn cây số trong một giây, đó là nói về vật chất. Nhưng khi chúng ta khởi ý niệm, sóng ý niệm nhanh hơn sóng ánh sáng rất nhiều, chẳng thể so sánh. Khi ý niệm vừa khởi lên, toàn thể pháp giới hư không giới đều nhận được. Hằng ngày chúng ta cũng nhận sóng từ vũ trụ, bản thân chúng ta cũng phát ra sóng, nhưng chính chúng ta cũng không biết. Đến lúc tâm thanh tịnh thì sẽ nhận biết.

Kinh dạy chúng ta mục tiêu tu hành, thứ nhất là tâm thanh tịnh, thứ nhì là tâm bình đẳng, thứ ba là giác. Giác nghĩa là đại triệt đại ngộ, minh tâm kiến tánh. Trong ba tầng cấp này, A La Hán chứng đắc thanh tịnh, Bồ Tát chứng đắc bình đẳng, Phật chứng đắc giác. Ba tầng lớp ấy, cao nhất là giác, thấp nhất là thanh tịnh. Ngày nay chúng ta học tập, tầng thấp nhất cũng chưa đạt được. Chúng ta nhất định phải đạt được thanh tịnh thì mới thật sự được thọ dụng trong Phật pháp. Sự thọ dụng ấy đúng là “sự hưởng thụ cao nhất trong đời người” như tiên sinh Phương Đông Mỹ đã nói vào thuở trước. Đối với sự hưởng thụ cao nhất, trong Phật pháp, câu đầu tiên là Lìa Khổ Được Vui. Chuyện này chẳng dính dáng gì đến địa vị xã hội, chẳng liên quan đến của cải, giàu sang. Nếu thật sự đạt được, quý vị sẽ vui sướng khôn sánh, mỗi ngày quý vị đều sống trong thế giới vui sướng, vô cùng hạnh phúc! Đó là gì? Do tâm thanh tịnh mà có, quý vị vốn có [sự vui sướng ấy], nó chẳng đến từ bên ngoài. Những gì tìm từ bên ngoài đều chẳng thật, lại còn có tác dụng phụ. [Chúng ta] phải tìm sự vui sướng từ nội tâm. Trong Luận Ngữ có ghi lại cảnh giới của Khổng lão phu tử: “Học nhi thời tập chi, bất diệc duyệt hồ” (học rồi thực tập, cũng chẳng vui sướng sao), chữ “duyệt” (悅) là hỷ duyệt (vui sướng), do đâu mà có? Từ học tập mà có. Học tập, chữ “tập” (習) nghĩa là gì? Những gì ta học đều có thể áp dụng, thực hành trong đời sống, trong công việc, trong lúc xử sự, đãi người, tiếp vật, những gì học xong đều có thể áp dụng, quý vị sẽ vui sướng. Sự vui sướng đó chẳng đến từ bên ngoài, mà từ trong tâm lộ ra, thật sự vui sướng! Phật pháp nói “thanh tịnh, bình đẳng, giác” lại càng cao hơn cảnh giới [của Khổng Tử]. Do vậy, trong phần trước đã nói “Phật quang phổ chiếu”, đó chính là tự tánh, đức quang của tự tánh chiếu trọn khắp. Câu thứ nhì là “kỳ hương phổ huân” (hương ấy xông khắp), đó là tự tánh, toàn thể đều thuộc về tự tánh. Do đó, Quang chiếu trọn pháp giới hư không giới, Hương cũng trọn khắp pháp giới hư không giới; còn có hai thứ nữa là âm thanh và mùi vị vi diệu. Chúng sanh được thật sự tiếp xúc “giai tu Phật hạnh” (đều tu Phật hạnh). Phật nghĩa là Chánh Giác, thật sự giác ngộ, ngôn hạnh của Ngài chẳng mê hoặc, có thể hoàn toàn gìn giữ [sự giác ngộ].

Câu kế tiếp là “kiến Bồ Đề thụ, chứng Vô Sanh Nhẫn” (thấy cây Bồ Ðề, chứng Vô Sanh Nhẫn), đây là cây Bồ Đề trong cõi Cực Lạc, chẳng phải cây Bồ Đề trong cõi này. Nếu quý vị thấy cây Bồ Đề trong cõi Cực Lạc, liền có thể chứng Vô Sanh Nhẫn. Vô Sanh Nhẫn là gì? Trước hết hãy nói về chữ Nhẫn. Nhẫn (忍) nghĩa là đồng ý, chấp thuận, khẳng định. Nhẫn có ba nghĩa ấy. Vô Sanh là gì? Hết thảy các pháp bất sanh, bất diệt. Trong Phật pháp, trong pháp Đại Thừa, người nào có thể chứng đắc [Vô Sanh]? Kinh giáo Đại Thừa nói Thất Địa Bồ Tát, Bát Địa Bồ Tát, và Cửu Địa Bồ Tát chứng đắc Vô Sanh Pháp Nhẫn. Thất Địa Bồ Tát chứng đắc hạ phẩm, Bát Địa chứng đắc trung phẩm, Cửu Địa chứng đắc thượng phẩm. Lên cao hơn nữa là Tịch Diệt Nhẫn, tức là thành Phật. Thập Địa Bồ Tát chứng đắc hạ phẩm Tịch Diệt Nhẫn, Đẳng Giác chứng đắc trung phẩm, Diệu Giác chứng đắc thượng phẩm. Tầng cấp cao như vậy, chúng ta thử nghĩ cây Bồ Đề trong cõi Cực Lạc có tác dụng gì? Có tác dụng dạy học, tuyệt đối chẳng phải là tầm thường. Nơi cây Bồ Đề, bất cứ điều gì quý vị cũng có thể thấy, giống như chúng ta xem TV, quý vị có thể thấy hình ảnh trong khắp mười phương thế giới. Đương nhiên những gì được hiển thị nhiều nhất nơi cây ấy cũng là thuận theo ý niệm của quý vị. Ta có thể thấy các Bồ Tát tu hành chứng quả trong mười phương, đem lại cho quý vị rất nhiều khải thị và ngộ xứ, nó có thể khởi lên tác dụng ấy. Nếu chẳng phải như vậy, tác dụng ấy do đâu mà có? Giống như tỳ-kheo Pháp Tạng theo thầy của Ngài là Tự Tại Vương Như Lai tham quan, khảo sát hết thảy cõi nước chư Phật, những cảnh giới ấy đều xuất hiện nơi cây Bồ Đề.

“Diệu hiển Cực Lạc thế giới nhất trần nhất mao tất giai viên minh cụ đức” (thế giới Cực Lạc hiển hiện đẹp đẽ, mỗi hạt bụi, mỗi sợi lông đều viên minh cụ đức). Mỗi hạt bụi, mỗi sợi lông là nói tới vật nhỏ nhất, y báo nhỏ nhất trong thế giới là một vi trần. “Vi trần” được nói trong kinh Phật thật ra là nguyên tử, lạp tử (hạt cơ bản), điện tử như các nhà khoa học đã nói hiện thời. “Nhất mao” là sợi lông trên thân chúng ta, đó là chánh báo, chánh báo nhỏ nhất là đầu sợi lông này, đầu sợi lông rất nhỏ. “Nhất mao, nhất trần” là những vật nhỏ nhất trong chánh báo và y báo. Những vật nhỏ nhoi này đều trọn đủ “viên minh cụ đức”, “viên” là viên mãn, “minh” là quang minh, “cụ” là đầy đủ, “đức” là đức năng. Đức gì? Thí dụ như đầu sợi lông rất nhỏ, nhưng có thể dung nạp toàn thể vũ trụ, quý vị có thể tin chuyện này hay không? Chẳng thể nào tưởng tượng được. Một hạt bụi, một điện tử cũng có thể dung nạp cả vũ trụ, “giới tử nạp Tu Di, Tu Di nạp giới tử” (hạt cải dung nạp núi Tu Di, núi Tu Di dung nạp hạt cải). Vật lớn dung nạp vật nhỏ thì chúng ta dễ hiểu; nhưng vật nhỏ có thể dung nạp vật lớn, chúng ta chẳng có cách nào chấp nhận, chẳng thể hiểu điều này, nhưng sự thật là như vậy. Nhìn vào khoa học hiện thời, quý vị thường dùng máy điện toán, dùng những con chip trong cell phone, đại khái [một con chip] chỉ lớn bằng móng tay, mà chứa đựng bao nhiêu dữ kiện trong ấy, có bao nhiêu thông tin trong ấy, đó cũng chỉ là những phát minh trong vòng vài năm gần đây. Vẫn còn thua xa khi so với Phật pháp! Phật pháp nói trong một hạt nguyên tử, thậm chí một hạt quang tử, chứa đựng thông tin của toàn thể vũ trụ. Nếu so sánh hai việc này, quý vị sẽ thấy khoa học chẳng kỳ lạ, hiếm hoi gì, thua xa Phật pháp! Càng chẳng thể nghĩ bàn hơn nữa là thế giới chứa đựng trong một hạt vi trần lớn bằng thế giới bên ngoài, trong thế giới ấy lại có vi trần, trong hạt vi trần ấy lại có thế giới, trùng trùng vô tận! Khoa học chưa nói đến điều này, chưa phát hiện vấn đề này. Kinh Phật nói người nào có thể đi vào trong thế giới ấy để tham quan, tìm hiểu? Phổ Hiền Bồ Tát. Kinh Hoa Nghiêm nói Phổ Hiền Bồ Tát có thể đi vào thế giới bên trong một vi trần. Vậy thì chúng ta thử hỏi ai là Phổ Hiền Bồ Tát? Mỗi người vãng sanh thế giới Cực Lạc đều là Phổ Hiền Bồ Tát. Phẩm thứ hai của kinh này là phẩm Đức Tuân Phổ Hiền, kinh văn đã nói rõ ràng: Người trong thế giới “hàm cộng tuân tu Phổ Hiền đại sĩ chi đức” (đều cùng tu theo đức của Phổ Hiền đại sĩ). Chúng ta biết Hoa Nghiêm là cảnh giới Phổ Hiền, Vô Lượng Thọ là cảnh giới viên mãn rốt ráo của Phổ Hiền đại sĩ. Những chuyện này chúng ta có thể không học hay sao?

Do [những gì] được các khoa học gia quốc tế phát hiện trong hiện tại ngày càng gần với Đại Thừa Phật pháp, chúng tôi cũng nhắn nhủ các nhà khoa học ấy, bảo họ, hiện thời còn có một số vấn đề mà khoa học lẫn triết học đều chưa giải quyết được, [giải đáp của] những vấn đề ấy hoàn toàn nằm trong kinh điển Đại Thừa do Thích Ca Mâu Ni Phật đã nói từ ba ngàn năm trước. Những người nghiên cứu thế giới vĩ mô, khoa học hiện tại phát triển theo hai đối cực:

- Một nhóm nghiên cứu thế giới vĩ mô, quan sát vũ trụ, vũ trụ mênh mông. Họ dùng các dụng cụ khoa học tối tân nhất để quan sát vũ trụ. Họ kết luận: Chỉ thấy mười phần trăm vũ trụ, còn chín chục phần trăm vũ trụ họ chưa thấy được.

- Nhóm thứ nhì nghiên cứu thế giới vi mô, tức là Lượng Tử Lực Học. Nay họ đã hiểu rõ ràng, rành rẽ vũ trụ do đâu mà có. Bản chất của vật chất là tinh thần, tinh thần do đâu mà có? Vật chất do tinh thần mà có, vậy thì tinh thần do đâu mà có? Hiện thời họ đã tổng kết: “Vô trung sanh hữu” (Cái Có sanh từ cái Không), tinh thần sanh từ Không. Không làm sao sanh ra Có? Phật pháp đã sớm giải thích rõ ràng, minh bạch những vấn đề ấy. Còn chín chục phần trăm kia của vũ trụ sẽ đi về đâu? Trở về tự tánh, trở về Thường Tịch Quang. Thường Tịch Quang chẳng phải là vật chất, mà cũng chẳng phải là tinh thần. Vì thế, quý vị chẳng thể nào thăm dò, trắc lường được.

[Những người nghiên cứu] thế giới vi mô nói tới sự khởi nguyên của vũ trụ, khởi nguyên của các hiện tượng vật chất, hiện tượng tinh thần và hiện tượng tự nhiên do đâu mà có? Phật pháp bảo “duy tâm sở hiện, duy thức sở biến”, “một niệm bất giác, nên có vô minh”. Niệm thứ nhất bất giác, nên gọi là vô minh. Một niệm chẳng có nguyên nhân, chẳng có lý do, nhưng niệm thứ nhì sẽ có nguyên nhân: Niệm thứ nhất là nhân, niệm thứ hai là quả. Niệm thứ nhất chẳng có nguyên do, bèn gọi là Vô Thỉ Vô Minh. Vô Thỉ Vô Minh là gì? Chẳng có khởi đầu! Chẳng có khởi đầu là gì? Chẳng có quá khứ, chẳng có tương lai, chẳng có khoảng cách, vấn đề ở ngay trong lúc đó. Các khoa học gia chẳng nói điều này. Do vậy, chúng tôi có lý do để tin tưởng rằng hai ba chục năm sau, Phật giáo sẽ chẳng phải là tôn giáo nữa. Phật giáo là khoa học cao cấp nhất trên thế giới này, chẳng phải là tôn giáo nữa. Các khoa học gia phải [nghiên cứu] Đại Thừa sâu hơn thì mới có thể thật sự giải quyết những vấn đề nan giải trên quả địa cầu này.

Quý vị nói tai nạn đang bày trước mắt, mọi người đều rất lo lắng, [một trong các lời dự đoán tai nạn năm] 2012 là do người Mỹ đề xướng. Trong các khoa học gia trên thế giới hiện nay, có phân nửa tin là tai nạn có thể xảy ra, còn phân nửa kia thì nói chẳng thể. Rốt cuộc thì chuyện này là thật hay giả? Vậy thì phải đến năm 2012 sẽ biết, sẽ rõ. Nhưng các khoa học gia đã đưa ra một cách giải thích gồm ba câu rất đơn giản, đó là kết luận của một người Mỹ. Ông Bố Lai Đăng[1] là một khoa học gia Mỹ, khi nhận định về lời tiên đoán tai nạn 2012, đã phủ nhận chuyện ấy. Ông nói rất thú vị, cho rằng năm 2012 là cơ hội để toàn thể nhân loại bỏ ác, đề cao điều thiện, cải tà quy chánh, hết thảy mọi người hãy nên đoan chánh tâm niệm, hướng dẫn thế giới đạt đến chỗ tốt đẹp hơn. Trong câu này chỉ có mười hai chữ, quan trọng nhất là “bỏ ác hướng thiện, cải tà quy chánh, đoan chánh tâm niệm”, [làm được mười hai chữ trên đây thì] sẽ có thể giải quyết vấn đề này. Cách nói ấy rất giống với cách nói trong Phật pháp. Phật pháp bảo: “Hết thảy các pháp sanh từ tâm tưởng”. Nếu chúng ta buông bỏ hết thảy những ý niệm không chánh đáng, những ý niệm sai lầm, quay về giáo dục luân lý, đạo đức, nhân quả và tôn giáo thì vấn đề sẽ được giải quyết. Tại sao vậy? Tai nạn là do những ý niệm bất chánh cảm vời. Thủy tai là do tham lam, tâm tham là nước. Bất luận là tham điều gì, chỉ cần quý vị có tâm tham thì sẽ có thủy tai (nạn lụt) xảy ra. Sân khuể là hỏa tai, núi lửa bùng nổ, nhiệt độ địa cầu tăng lên, đều thuộc về hỏa, vì [con người] nổi nóng. Ngu si là phong tai, [tức là] ngu si sẽ chiêu cảm nạn gió. Ngạo mạn bất bình đẳng chiêu cảm động đất. Do đó, đức Phật dạy: “Siêng tu Giới, Định, Huệ, diệt trừ tham, sân, si” thì tai nạn gì cũng chẳng xảy ra. Bản thân quý vị sẽ được thân tâm khỏe mạnh, trăm bệnh chẳng sanh. Người ta thường nói bệnh chẳng thuộc về Hàn, bèn thuộc Nhiệt. Hàn là gì? Là tâm tham. Nhiệt là gì? Là tâm sân hận, hai thứ ấy là nguyên nhân sanh ra bệnh tật. Tâm quý vị chẳng có tham niệm, chẳng có sân niệm thì quý vị sẽ chẳng bị bệnh. Từ cá nhân đạt được thân thể khoẻ mạnh, cho đến gia đình hạnh phúc mỹ mãn, xã hội hài hòa, thiên hạ thái bình, tai nạn trên địa cầu hoàn toàn được hóa giải, tất cả đều từ một đạo lý, đều từ tâm niệm của mỗi người chúng ta.

Như vậy thì điều gì là quan trọng? Giáo học quan trọng! Cổ thánh tiên hiền, đại thánh đại hiền đều theo đuổi công việc giáo học. Thích Ca Mâu Ni Phật rất phi phàm, xuất thân là hoàng tử. Nếu không xuất gia, Ngài sẽ là quốc vương, nhưng Ngài vứt bỏ ngôi vua, sống cuộc đời khổ hạnh của một vị Tăng, vì sao? Vì trong đó có Lạc. Phật pháp dạy chúng ta lìa khổ được vui. Nếu chẳng có Vui, ai chịu theo? Quý vị xem nhé, Ngài bắt đầu dạy học từ lúc ba mươi tuổi, đến bảy mươi chín tuổi bèn viên tịch, dạy học suốt bốn mươi chín năm, chưa từng nghỉ một ngày nào, mỗi ngày đều vui thích, chẳng chán ngán. Học trò của Ngài kết tập [lời Phật dạy] thành kinh điển nhiều ngần ấy, khiến cho bọn hậu học chúng ta thông hiểu ý Ngài, thông hiểu ý nghĩa kinh điển. Nếu quý vị chẳng học theo cách của Ngài, sẽ chẳng hiểu ý ấy. Cách của Ngài là gì? Chính là buông xuống, buông xuống hết thảy thân tâm thế giới. Nói theo cách hiện thời, Ngài chẳng bị áp lực (stress) chút nào, bất luận là xét theo phương diện tinh thần hay vật chất, Ngài chẳng có mảy may áp lực gì! Những gì Ngài đã nói và dạy chúng ta, chính Ngài đều làm được, thánh nhân là như vậy đó! Người Ấn Độ gọi là Phật Đà, chúng ta gọi là Thánh Nhân, Phật Đà có nghĩa là Thánh Nhân. Bồ Tát nghĩa là Hiền Nhân, A La Hán nghĩa là Quân Tử. Người Trung Quốc gọi là Thánh, Hiền, Quân Tử, còn Ấn Độ gọi là Phật Đà, Bồ Tát, A La Hán. Các Ngài chẳng phải là thần, mà cũng chẳng phải là tiên. Thần tiên thuộc về thiên đạo hay quỷ đạo; còn Phật, Bồ Tát thuộc về nhân đạo, chẳng khác gì chúng ta. Nói theo cách hiện thời, thì các Ngài đích thực là triết học gia hay khoa học gia vĩ đại nhất trên thế gian.

Vì sao các nhà khoa học thuở trước chẳng phát minh, sáng tạo những thứ khoa học kỹ thuật giống như các nhà khoa học hiện thời cho chúng ta sử dụng? Tại sao vậy? Ở đây, có một đạo lý rất đơn giản: Nếu khoa học kỹ thuật vượt trội luân lý đạo đức sẽ đem đến tai nạn cho nhân loại. Thế giới này có thể bị hủy diệt hay không? Có thể lắm! Khả năng duy nhất là chiến tranh nguyên tử; đối với bom nguyên tử hiện thời, chỉ cần một quả bom đã có thể hủy diệt cả thành phố. Từ mạng Internet, chúng ta thấy có những tin tức cho biết vào năm 2012, người Mỹ chuẩn bị thiết kế hệ thống hỏa tiễn mới, các hỏa tiễn ấy có thể bắn tới bất cứ nơi nào trên thế giới. Trong tương lai, nếu chiến tranh xảy ra, có cần dùng lục quân, hải quân, không quân hay chăng? Chẳng cần. Ngồi trong nhà bấm nút có thể hủy diệt cả thành phố, cả quốc gia. Đó là tác dụng phụ của khoa học, lúc chẳng có chiến tranh thì đem lại nỗi lo sợ, lúc có chiến tranh bèn đem lại sự hủy diệt. Do đó, Phật, Bồ Tát không làm những chuyện ấy, chẳng phát triển theo phương hướng ấy, thánh hiền Trung Quốc cũng chẳng phát triển theo hướng ấy. Những thứ như kim chỉ nam và thuốc súng đều do người Trung Quốc phát minh đầu tiên, nhưng người Trung Quốc dùng những thứ ấy để tạo niềm vui, chẳng dùng trong chiến tranh. Gia Cát Lượng phát minh bò ngựa gỗ để cơ giới hóa sự vận chuyển. Lúc ông mất bèn hủy diệt những kỹ thuật ấy, không lưu lại cho đời sau, chẳng phải là ích kỷ, mà là từ bi, nhân ái. Đây là sự khác biệt giữa nền giáo dục phương Đông và phương Tây. Người phương Đông chú trọng nhân đạo, người phương Tây chú trọng lợi ích bất kể phương tiện. Từ hai ngàn năm trăm năm trước, Mạnh Tử đã nói đến chuyện chú trọng đạt lợi ích bất kể phương tiện. Lúc Mạnh Tử gặp Lương Huệ Vương, Mạnh Tử sanh nhằm thời Chiến Quốc cũng là thời đại động loạn nhiễu nhương. Lương Huệ Vương tiếp đón Ngài, câu đầu tiên bèn hỏi: “Ông tới nước ta sẽ đem lại lợi ích gì?” Mạnh Tử đáp: “Vương hà tất viết lợi, diệc hữu nhân nghĩa nhi dĩ hỹ” (vua cần gì phải nói tới lợi ích, chỉ có nhân nghĩa là được rồi). Nếu mọi người đều tranh lợi, nước ấy sẽ tan vỡ, “thượng hạ giao chinh lợi, kỳ quốc nguy hỹ” (trên dưới đều tranh lợi, nước đó sẽ lâm nguy), chẳng cần người khác đến đánh, chính quý vị sẽ tự diệt vong. Lợi là vật mà người ta cần thiết, chẳng thể thiếu, nhưng vừa phải là được rồi, chớ nên thái quá, chớ nên tranh giành!

Thế giới “đại đồng” chẳng phải là chuyện lý tưởng. Ở Trung Quốc đã từng thực hiện. Quý vị đọc lịch sử Trung Quốc, [sẽ thấy] ba đời Nghiêu, Thuấn, Đại Vũ là cõi đời đại đồng. Sau khi vua Vũ chết đi, truyền ngôi cho con là Vương Khải, đây là nhà Hạ. Kể từ Vương Khải trở đi là Tiểu Khang[2], thì chẳng thể gọi là Đại Đồng nữa. Trong thời Đại Đồng, những người lãnh đạo quốc gia luôn nghĩ tới dân chúng, chẳng nghĩ cho chính mình. Nơi vua sống giống như nhà của bình dân, nên gọi là “ty cung thất” (cung điện thấp hèn); chẳng chú trọng ăn uống ngon lành, nghĩa là sao? Ăn chỉ một món, chẳng bày đầy một bàn! Họ thường nghĩ đời sống như vậy tốt đẹp lắm rồi, còn có nhiều kẻ chẳng có cơm để ăn nữa kia! Có người còn chẳng có gì nữa? Chẳng có quần áo để mặc! Niệm niệm đều nghĩ tới những chuyện ấy. Có đọc cổ thư Trung Quốc, quý vị mới hiểu rõ Trung Quốc, mới nhận biết tổ tiên của dân Trung Hoa là như thế nào. Người ta gọi họ là “cổ thánh tiên vương” chẳng phải là nịnh hót, mà là sự thật. “Thánh” có nghĩa là giác ngộ, hiểu rõ, chẳng phải là kẻ hồ đồ. Họ có đức hạnh, có học vấn, niệm niệm đều mưu cầu phúc lợi cho dân, đó là thánh nhân, chắc chắn chẳng có mảy may tự tư tự lợi. Tự mình cai trị rất tốt đẹp, hy vọng kẻ nối ngôi càng làm tốt hơn nữa. Họ tuyển chọn kẻ kế vị, phàm nhân chưa chắc nhận biết ai, chỉ có thánh nhân mới nhận biết thánh nhân. Do đó, nhiều đời, nhiều triều đại đều giữ được sự hưng vượng dường ấy, xã hội hòa hài, nhân dân thật sự có hạnh phúc.

Đối với xã hội giống như ngày nay, cổ thánh tiên vương thuở xưa dùng phương pháp gì? Chẳng có gì khác, dùng Giáo Học. Phật pháp thì sao? Phật pháp cũng là Giáo Học. Khi gặp tai nạn, người nhà Phật đều biết, chúng ta tổ chức pháp hội Nhân Vương Hộ Quốc, làm pháp hội này hòng tiêu tai miễn nạn. Pháp hội Nhân Vương Hộ Quốc hiện nay đã bị biến chất, [cứ tưởng] kinh nói “tìm một trăm người xuất gia hợp lại tụng kinh Nhân Vương” là được rồi. Chẳng có ý nghĩa như vậy. Từ ngữ “một trăm” chẳng phải là con số, mà nhằm tiêu biểu pháp. “Một trăm” là những người xuất gia trên cả nước, tức là [toàn thể] Phật giáo. Thích Ca Mâu Ni Phật kêu gọi hết thảy các đệ tử phải thực hiện giáo dục luân lý, đạo đức, giới luật, nhân quả, giúp đỡ quốc gia giáo hóa chúng sanh, có ý nghĩa như vậy, quý vị chớ nên hiểu sai! Phải giảng chuyện này cho rõ ràng, rành rẽ! Chính mình lại còn phải làm mẫu, nêu gương cho người khác nhìn theo, làm theo cách như vậy thì mới giúp quốc gia giải quyết tai nạn được. Hiện thời đã hoàn toàn sai lầm! Vì lẽ đó, dẫu niệm kinh Nhân Vương bao nhiêu lần cũng chẳng giúp được gì. Nếu quý vị chẳng thể buông xuống tham, sân, si, mạn, có ích gì đâu? Khuyên người khác buông xuống thì chính mình phải dẫn đầu. Do vậy, quý vị chẳng thể không nỗ lực học tập kinh điển. Nếu quý vị thật sự hiểu rõ thì những lời dạy trong kinh điển mới có ý nghĩa, thật sự có thể giúp chúng ta giải quyết vấn đề. Từ vấn đề cá nhân của quý vị cho đến vấn đề của quốc gia, cho đến vấn đề thế giới, cho đến vấn đề trong cả vũ trụ, hết thảy đều có thể giải quyết, quý vị nghĩ xem, vui sướng biết bao! Thật đấy, chẳng giả, một hạt bụi, một sợi lông đều trọn đủ viên minh cụ đức.

“Thị dĩ, thử tứ cú liệt ư nguyện đầu” (Vì vậy, bốn câu này được đặt ở đầu lời nguyện), bốn câu kinh văn này được đặt ở phần đầu [các lời nguyện], “biểu dĩ hạ nhất nhất các nguyện, mạc bất như thị” (biểu thị: Không nguyện nào trong các nguyện sẽ được trình bày dưới đây lại chẳng giống như vậy). Điều này vô cùng quan trọng; phần sau là bốn mươi tám nguyện, nguyện nào cũng có đủ các ý nghĩa trong bốn câu ấy. Bốn câu ấy chính là như kinh văn đã nói: “Ngã nhược chứng đắc Vô Thượng Bồ Đề, thành Chánh Giác dĩ” (Nếu tôi chứng đắc Vô Thượng Bồ Đề, thành Chánh Giác xong), nói rõ Ngài đã làm được, “sở cư Phật sát, cụ túc vô lượng bất khả tư nghị công đức trang nghiêm” (ở trong cõi nước đầy đủ vô lượng công đức trang nghiêm chẳng thể nghĩ bàn), tiếp đó là nguyện văn của mỗi lời nguyện. Chúng ta phải dùng cách này để học bốn mươi tám nguyện thì mới thật sự hiểu rõ được các nguyện ấy chẳng thể nghĩ bàn. “Nhất nhất chi nguyện giai thị vị chúng sanh, nhất nhất chi nguyện giai thị Di Đà bổn diệu minh tâm chi hiển hiện, nhất nhất chi sự tướng giai thị thanh tịnh cú, giai thị chân thật trí huệ vô vi Pháp Thân” (mỗi nguyện đều vì chúng sanh, mỗi nguyện đều hiển hiện bổn tâm diệu minh của Phật Di Ðà, mỗi sự tướng đều là câu thanh tịnh, đều là “chân thật trí huệ vô vi Pháp Thân”). Nói cách khác, mỗi chữ, mỗi câu đều là ba thứ chân thật, từ ngữ Chân Thật Chi Tế chỉ bản tánh của chúng ta. Trong Tam Tự Kinh có câu: “Nhân chi sơ, tánh bổn thiện” (con người ban sơ, tánh vốn lành), tổ tiên Trung Quốc nói “bản tánh vốn thiện”, Phật nói càng hay hơn nữa: “Hết thảy chúng sanh vốn là Phật”. Hai câu ấy có ý nghĩa hoàn toàn giống nhau. Nói tới thiện, điều thiện rốt ráo viên mãn chẳng có gì hơn Phật, do đó “bản tánh vốn thiện” chính là “vốn là Phật”, có cùng một ý nghĩa. Ngày nay chúng ta bất thiện, bất thiện là tập tánh, bản tánh vốn thiện, tập tánh không thiện, tập tánh là tập quán. Người xưa nói “gần mực thì đen, gần son thì đỏ”, điều này có quan hệ rất lớn với giáo dục. Quý vị theo thánh nhân, quân tử, tự nhiên sẽ biến thành thánh nhân, quân tử. Quý vị theo một nhóm tiểu nhân, cũng sẽ không hay không biết trở thành tiểu nhân. Quý vị bị hoàn cảnh ô nhiễm, là đạo lý như vậy đó! Mục đích của việc đề cao giáo dục là gì? Mục đích nhằm dạy quý vị vĩnh viễn giữ được tánh bổn thiện và rời khỏi sự bất thiện, đó là giáo dục. Toàn thể thế giới hiện thời chẳng có giáo dục nữa, giáo dục trên toàn thế giới từ lớp tuổi nhà trẻ cho tới lớp nghiên cứu sinh đều là truyền dạy kỹ thuật, chẳng nói tới đạo làm người, chẳng dạy làm người. Giáo dục thời cổ ở Trung Quốc là dạy luân lý, luân lý là dạy về quan hệ giữa người với người, nghĩa vụ của người với người, nói tới Ngũ Thường, nói tới Tứ Duy, Bát Đức. Đó là nền giáo dục của người Trung Quốc.

Tôi tin giáo dục truyền thống của Trung Quốc chẳng thua người Ấn Độ. Người Ấn Độ nói họ có truyền thống hơn một vạn năm, tôi tin đúng là như vậy. Giáo dục của người Trung Quốc tối thiểu cũng lâu hơn một vạn năm, vì [nếu kể cả khoảng thời gian] văn tự chưa được phát minh, văn tự được phát minh vào đời Hoàng Đế, kể từ lúc có văn tự ghi chép cho đến ngày nay là khoảng bốn ngàn năm trăm năm. Trước đời Hoàng Đế có Thần Nông Thị, tức Viêm Đế. Trước đó là Phục Hy, từ Phục Hy đến Hoàng Đế là một ngàn năm. Trong một ngàn năm ấy, tôi tin tưởng văn hóa cổ Trung Quốc đã được thành lập, nhưng chưa có văn tự để ghi chép, chỉ truyền khẩu. Đến thời Khổng Tử, cổ nhân dùng văn tự ghi chép những lời truyền thuật của cổ nhân và cổ thánh tiên hiền hòng truyền cho đời sau, đó gọi là Tập Đại Thành. Khổng Phu Tử vô cùng thành thật, Ngài nói cả đời Ngài chỉ “thuật nhi bất tác, tín nhi hiếu cổ” (chỉ thuật lại chứ không sáng tác, tin tưởng và ưa thích những thứ cổ nhân để lại). Hai câu này nghĩa là gì? Nói theo cách hiện thời, nghĩa là suốt đời Ngài chẳng sáng tạo, chẳng phát minh, Ngài là người thật thà. “Tín nhi hiếu cổ” nghĩa là Ngài tin tưởng những gì cổ thánh tiên hiền truyền lại, Ngài yêu thích, ưa chuộng. Nói cách khác, những gì Khổng Tử đã học, đã tu, đã dạy cả đời toàn là những thứ của cổ thánh tiên hiền, lão nhân gia đã nêu gương tốt cho chúng ta. Trước thời Khổng Tử, tôi tin tưởng không chỉ là hai ngàn năm trăm năm, người Trung Quốc nói “năm ngàn năm lịch sử”, Khổng Tử thuộc vào khoảng giữa, tính đến nay là khoảng hai ngàn năm trăm năm. Kể từ đời Khổng Tử trở về trước hai ngàn năm trăm năm là thời Phục Hy, chắc chắn [văn hóa truyền thống Trung Hoa] không phải chỉ có bao nhiêu đó mà thôi.

Những thứ cổ thánh tiên hiền truyền lại nhất định là rất đơn giản, dễ ghi nhớ, nên chẳng bị lưu truyền sai lạc. Thí dụ như Ngũ Luân, Ngũ Luân chỉ có hai mươi chữ, tôi tin tưởng dẫu truyền mười vạn năm cũng chẳng bị truyền sai. Tôi truyền cho quý vị, quý vị truyền cho người khác, chỉ truyền năm câu sau đây: “Phụ tử hữu thân, quân thần hữu nghĩa, phu phụ hữu biệt, trưởng ấu hữu tự, bằng hữu hữu tín” (Cha con có tình thân, vua tôi có nghĩa, vợ chồng có khác biệt, lớn nhỏ có thứ tự, bạn bè có chữ tín). Quý vị nghĩ xem: Truyền mười vạn năm có thể truyền sai hay không? Chẳng thể nào! Người ta nhớ được! Phần sau càng đơn giản hơn nữa, Ngũ Thường chỉ có năm chữ “Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín”, đây là tiêu chuẩn làm người. “Thường” có nghĩa là vĩnh hằng chẳng biến đổi, là tiêu chuẩn của con người. Nếu con người chẳng có Ngũ Thường, sẽ chẳng khác gì súc sanh. “Nhân giả ái nhân” (người có lòng nhân yêu thương con người) là điều thứ nhất, trong Phật pháp nói là “không sát sanh”. Thứ hai là Nghĩa, “Nghĩa giả tuần lý” (Nghĩa là noi theo lý), nghĩa là khởi tâm động niệm, ngôn ngữ, tạo tác phải hợp tình, hợp lý, hợp pháp, đó là Nghĩa. “Lễ” có nghĩa là lễ tiết, vô cùng quan trọng. Chẳng thể nói mỗi ngày đều gặp nhau bèn có thể buông tuồng đôi chút. Hễ buông tuồng, sẽ xảy ra vấn đề. Nhất định là phải cẩn thận, lễ tiết nhỏ nhoi cũng phải ghi nhớ, phải làm được, giống như sách Đệ Tử Quy đã dạy, phải thực hiện những lời dạy ấy trong đời sống. Lễ tiết, “Lễ” có nghĩa là có chừng mực, không quá đáng, mà cũng chẳng thể thiếu sót. Lễ nghĩa quá đáng thì có vẻ giống như nịnh hót. Lễ nghĩa không đủ thì có vẻ ngạo mạn, nhất định là phải giữ lễ đủ mức. Vì thế, nói là “dụng Trung”, Trung tức là Lễ. Nói “giữ Lễ đúng mực” chính là “dụng Trung”. Quý vị thấy điện Tứ Thiên Vương trong nhà Phật, vị thứ nhất trong bốn vị Thiên Vương là Trì Quốc Thiên Vương tiêu biểu ý nghĩa Dụng Trung. Trì Quốc Thiên Vương tay cầm đàn tỳ bà. Tỳ bà là đàn dây, có ý nghĩa gì? Dây đàn chùng quá sẽ không kêu, căng quá dễ đứt, nhất định phải lên dây vừa mức. Vừa mức là tốt, sẽ phát ra âm thanh rất hay. Vừa mức nghĩa là Lễ, do vậy, Lễ rất quan trọng. Nếu chẳng có Lễ, Nho Giáo sẽ không còn nữa. Chẳng có Giới, Phật giáo không còn nữa. Nếu người khác chẳng có [Lễ], chúng ta tự làm đúng Lễ là được rồi, đừng quan tâm người khác [có giữ Lễ hay không]. Hết thảy đều yêu cầu chính mình, đừng đòi hỏi kẻ khác! Chúng ta tự mình nỗ lực học tập là được rồi, sẽ có thọ dụng. [Điều thứ tư là] Trí, Trí là lý trí, chớ nên sử dụng cảm tình. Điều cuối cùng là Tín, con người phải có tín nhiệm. Quý vị thấy đó, tôi tin là tối thiểu cũng phải hơn một vạn năm về trước, tổ tiên đã truyền lại năm chữ “Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín” dạy về đạo làm người, chẳng thể lìa khỏi [năm chữ ấy], đó là đạo. “Đạo dã giả, bất khả tu du ly dã” (Đạo là những gì chẳng thể lìa khỏi dù trong chốc lát), một phút, một giây cũng chẳng thể lìa khỏi, phải giữ chặt mấy chữ ấy. Trong Phật pháp, những điều đó chính là Ngũ Giới, trong truyền thống Trung Quốc bèn là Ngũ Thường. Tứ Duy là bốn chữ “Lễ, Nghĩa, Liêm, Sỉ”. Bát Đức là “Hiếu, Đễ, Trung, Tín, Nhân, Ái, Hòa, Bình”. Đó là những thứ thuộc về truyền thống Trung Quốc, quý vị phải dạy những thứ này cho kẻ khác hòng đời đời truyền thừa. Tôi tin tưởng dẫu truyền mười vạn năm cũng chẳng truyền sai, những thứ ấy rất đơn giản, dễ dàng. Nếu tôi hoàn toàn làm trọn hết, tôi sẽ là thánh hiền, quân tử. Làm trọn hết, chẳng vi phạm điều nào, bèn là thánh nhân. Nếu còn có chút lỗi lầm, “quá nhi năng cải, thiện mạc đại yên” (nếu sai mà có thể sửa, chẳng gì tốt lành to tát hơn), đó là hiền nhân. Kém hơn nữa là quân tử. Đó là tiêu chuẩn [trong đạo làm người] của người Trung Quốc. Tiêu chuẩn của Phật pháp là gì? Vì Phật pháp là triết học cao cấp, khoa học cao cấp, vượt trỗi lục đạo, vượt trỗi mười pháp giới, thậm chí vượt khỏi cả vũ trụ, là một môn học vấn to lớn, phi thường. Nếu quý vị thật sự phát hiện, sẽ vui thích chẳng chán. Do vậy, nhà Phật nói đến Bảo thì kinh điển được gọi là Pháp Bảo, kinh điển là món quý báu thật sự, chẳng có gì trong thế gian có thể sánh bằng! Đúng là của báu. Do đó, ở đây nói rất rõ ràng: Mỗi một nguyện đều vì chúng sanh, chẳng có nguyện nào vì chính mình, tại sao vậy? Chính mình và chúng sanh đều có cùng một Thể, đó chính là luân lý được nói trong Phật giáo. Luân lý là nói về quan hệ, Nho gia chẳng giảng cao như vậy, chỉ có Phật pháp nói toàn thể vũ trụ và chính mình là một Thể. Lão Tử cũng có nói, nhưng chẳng nói kỹ. Lão Tử chỉ nói: “Thiên địa dữ ngã đồng căn, vạn vật dữ ngã nhất thể” (trời đất và ta có cùng một cội rễ, vạn vật và ta cùng một Thể), chẳng nói cặn kẽ hơn. Đức Phật nói tỉ mỉ hơn, thấu triệt hơn, tại sao lại là một Thể, tại sao có cùng một cội rễ, tất cả đều nói cho quý vị biết.

Câu kế tiếp [cho biết] mỗi một nguyện, nói thật ra, mỗi một nguyện, mỗi một hạnh, mỗi một sự, mỗi một quả báo “giai thị A Di Đà Phật bổn diệu minh tâm chi hiển hiện” (đều do bổn diệu minh tâm của A Di Đà Phật hiển hiện), do tâm của A Di Đà Phật hiện, mà cũng do tâm của chính chúng ta hiện. Nếu tâm chúng ta không hiện, tâm A Di Đà Phật cũng chẳng hiện, cùng một đạo lý! “Nhất nhất sự tướng, giai thị thanh tịnh cú” (mỗi một sự tướng đều là câu thanh tịnh), câu thanh tịnh là “giai thị chân thật trí huệ vô vi Pháp Thân” (đều là Pháp Thân chân thật trí huệ vô vi). “Chân thật trí huệ” là trí huệ Bát Nhã sẵn có trong tự tánh, giống như Huệ Năng đại sư lúc minh tâm kiến tánh đã nói ra cảnh giới của Ngài, chỉ dùng hai mươi chữ: “Hà kỳ tự tánh bổn tự thanh tịnh, bổn bất sanh diệt” (nào ngờ tự tánh vốn tự thanh tịnh, vốn chẳng sanh diệt), chẳng có sanh diệt, “bổn tự cụ túc” (vốn tự đầy đủ), trong đó có câu này, đầy đủ gì? Đầy đủ trí huệ, đầy đủ đức năng, đầy đủ tướng hảo, vốn sẵn đầy đủ. Câu thứ tư là “bổn vô động dao” (vốn chẳng dao động), đó là tự tánh vốn định. Câu cuối cùng là “năng sanh vạn pháp” (có thể sanh vạn pháp). Do đó, hết thảy vạn pháp được sanh bởi tự tánh, đều do tự tánh hiện ra. Tự tánh là bản thể của hết thảy vạn pháp, hết thảy đều sanh ra từ đó. Trong kinh Lăng Nghiêm, đức Phật đã dùng biển cả làm tỷ dụ. Biển cả ví như tự tánh, bọt nước trong biển cả ví như chúng sanh. Từng bọt nước trồi trên mặt biển ngỡ mình là độc lập, chẳng biết [đến biển cả]. Lúc bọt nước vỡ tan, mới biết [chính mình và] biển cả vốn là một. Đức Phật dùng tỷ dụ này nhằm bảo chúng ta: Tất cả hết thảy chúng sanh và chính mình có cùng một Thể. Do vậy, thương chúng sanh chính là thương mình, quan tâm chúng sanh chính là quan tâm chính mình, giúp đỡ chúng sanh chính là giúp đỡ chính mình, tự và tha chẳng hai. Quý vị phải làm như vậy thì mới minh tâm kiến tánh, mới có thể hiểu chân tướng sự thật. Chúng tôi chỉ nói ý nghĩa tổng quát của bốn câu này tới đây thôi. Tiếp theo đây sẽ nói về bốn mươi tám nguyện. [Theo cách Khoa Phán, bốn mươi tám nguyện] được gọi Biệt Đề, còn gọi là “tế mục” (các đề mục vi tế). Trong phần này có bốn mươi tám điều. Nguyện thứ nhất là:

(Kinh) Vô hữu địa ngục, ngạ quỷ, cầm thú, quyên phi nhuyễn động chi loại.

(經) 無 有 地 獄、餓 鬼、禽 獸、蜎 飛 蠕 動 之 類。

(Chánh kinh: Chẳng có địa ngục, ngạ quỷ, cầm thú, các loài ngọ nguậy, bay lượn, bò trườn).

Đây là nguyện “cõi nước không có ác đạo”. Chúng ta thấy kinh Hoa Nghiêm có hai phẩm, một phẩm là Hoa Tạng Thế Giới Phẩm giảng về vũ trụ, nói rõ [đặc điểm của] thế giới này trong vũ trụ, nay chúng ta gọi [thế giới] là tinh cầu, [trong không gian có] vô lượng vô biên hệ tinh cầu. Phẩm thứ nhì là Thế Giới Thành Tựu Phẩm, cho biết những thế giới ấy từ đâu mà có. Trước hết, bảo quý vị hãy nhìn, sau đó giảng giải cho quý vị biết vũ trụ do đâu mà có. Từ vũ trụ, quý vị phát hiện: Trong phần lớn các thế giới đều có lục đạo luân hồi. Có thế giới nào chẳng có lục đạo hay không? Có chứ! Số lượng cũng khá nhiều, các thế giới chẳng có lục đạo đều là thế giới thanh tịnh, trong các thế giới đó, chẳng có kẻ tạo ác. Có một số thế giới giống hệt thế giới Cực Lạc, chỉ có cõi Thật Báo, chẳng có mười pháp giới, chúng ta có thể gọi chúng là thuần tịnh độ. Thế giới Cực Lạc rất kỳ lạ, rất đặc biệt, là thuần tịnh độ, nhưng trong đó có người và trời; trong mười pháp giới, chẳng có ba ác đạo. Nói cách khác, trong mười pháp giới, thế giới Cực Lạc chẳng có ba cõi ác, bảy cõi còn lại đều có. Tuy có bảy pháp giới, nhưng thế giới Cực Lạc là cõi thuần tịnh, rất chẳng thể nghĩ bàn. Đây là điểm đặc biệt của thế giới Cực Lạc, khác hẳn những cõi Phật khác, đó cũng là nguyên nhân khiến cho hết thảy chư Phật đều tán thán. Chúng ta biết ba đường ác do đâu mà có, chúng ta phải hiểu việc này, chẳng có nhân thì sẽ chẳng có quả, chúng ta phải hiểu như thế.

Chúng ta coi đoạn kế tiếp [trong lời Chú Giải], “hạ minh, ngã thử Phật sát trung, vô hữu địa ngục, ngạ quỷ, súc sanh” (Ðoạn kế tiếp nói rõ: Trong nước của tôi chẳng có ba ác đạo địa ngục, ngạ quỷ, súc sanh). Tiếp đó là một đoạn ghi chú về súc sanh, “kinh trung thường dĩ cầm thú quyên phi nhuyễn động chi loại biểu súc sanh đạo” (trong kinh thường dùng “cầm thú, các loài ngọ nguậy, bay lượn, bò trườn” để biểu thị súc sanh). Hôm nay, ở đây, chúng tôi nói rõ hơn, ba ác đạo ấy do đâu mà có. Hãy nhớ trong kinh đã có một câu giảng rõ cương lãnh và nguyên tắc chung, tuyệt đối đừng quên câu ấy: “Hết thảy các pháp sanh từ tâm tưởng”. Hiện nay, các nhà khoa học đã thừa nhận hết thảy các pháp sanh từ tâm tưởng. Nói cách khác, tam ác đạo do chính chúng ta suy tưởng ra. Quý vị “tưởng” thì nó sẽ biến đổi, cảnh giới bèn thay đổi. Địa ngục do đâu mà có? Địa ngục sanh từ tâm sân khuể, đố kỵ. Đương nhiên có rất nhiều nguyên nhân, nhưng trong vô lượng nhân duyên, chắc chắn phải có một nhân duyên chánh yếu, đức Phật đã chỉ ra nhân duyên chánh yếu ấy, đó là sân khuể, đố kỵ. Từ tâm sân khuể, đố kỵ, sẽ dẫn tới rất nhiều hành vi, hành động bất thiện, thậm chí dẫn tới chiến tranh, độc hại, tội nghiệp rất nặng!

Trong Phật pháp, kinh điển thường nói nghiệp nhân của địa ngục là Ngũ Nghịch, Thập Ác. Trong tội Ngũ Nghịch, thứ nhất là “giết cha”, thứ nhì là “giết mẹ”. Ân đức của cha mẹ quá lớn, cha mẹ sanh ra quý vị, nuôi dưỡng quý vị, mà quý vị không biết hiếu thuận, chẳng biết báo ân! Nếu quý vị giết hại cha mẹ, chắc chắn sẽ đọa địa ngục. Thứ ba là “giết A La Hán”. Nói thật ra, A La Hán ở đâu quý vị chẳng tìm thấy. A La Hán tiêu biểu gì? Tiêu biểu thầy. Vì nói thật ra, A La Hán, Bồ Tát, Phật đều là thầy, các Ngài đến thế gian này để giáo hóa chúng sanh, làm công việc giáo học. Nếu quý vị giết một vị thầy tốt thì cũng như quý vị giết A La Hán, tội ấy sẽ đọa địa ngục. Thứ tư là “làm cho thân Phật chảy máu”. Trí huệ và phước báo của Phật đều viên mãn, nên có kẻ nào muốn giết Phật cũng chẳng thể giết được, đức Phật có thần hộ pháp theo hộ trì. Đây là nói đến chuyện Đề Bà Đạt Đa muốn giết hại Thích Ca Mâu Ni Phật. Ông ta biết đức Phật mỗi ngày đi khất thực thường đi ngang một sườn núi, phải đi dưới sườn núi, nên núp trên núi và đặt sẵn một tảng đá lớn, toan tính lúc đức Phật đi ngang, sẽ đẩy tảng đá xuống đè chết đức Phật, có câu chuyện như vậy. Nhưng lúc ông ta đẩy đá xuống, thần hộ pháp là Vi Đà Bồ Tát dùng chày Kim Cang đỡ tảng đá ấy, đánh tan nó, một mảnh vụn rơi trúng chân đức Phật khiến cho chân Ngài chảy máu. Có chuyện như vậy, nên gọi là “làm cho thân Phật chảy máu”, tức là làm cho Ngài bị thương. Đối với tội này, đức Phật là đại thánh nhân, Ngài đến thế gian hòng cứu vớt hết thảy chúng sanh, cho nên kết tội (luận tội) này chẳng phải là đức Phật luận tội. Đức Phật đại từ đại bi, dẫu quý vị thật sự có thể giết Ngài, đức Phật cũng chẳng trách quý vị. Tội này tính từ chỗ nào? Tính từ chỗ chúng sanh. Vì quý vị tạo tội ấy mà chúng sanh chẳng thể nghe Phật pháp. Tội lỗi ấy nặng lắm! Quý vị đoạn dứt Pháp Thân huệ mạng của chúng sanh [nên mắc đại tội], chứ quý vị chẳng tạo tội với Phật. Vì thế, nói thật ra, Phật, Bồ Tát, A La Hán đều đại từ đại bi, dù quý vị có giết hại các Ngài, các Ngài vẫn chẳng trách quý vị, chẳng oán hận mảy may, thật đấy! Vậy thì tại sao [kết tội nặng như vậy]? Luận tội là luận theo phía chúng sanh, quý vị khiến cho chúng sanh bị mất một vị thầy giỏi, chẳng thể nghe Phật pháp, luận tội từ chỗ này. Do đó, tội này nặng lắm. Quý vị cũng chẳng thể thay thế Phật, Bồ Tát giáo hóa chúng sanh, [nên đã] đoạn dứt Pháp Thân huệ mạng của chúng sanh. Vì thế, chúng ta phải hiểu nguyên nhân của tội này, đó là tội đọa địa ngục.

Tội thứ năm là “phá hòa hợp Tăng”, tức là phá hoại Tăng đoàn. Tăng đoàn ở đây phải là Tăng đoàn hòa hợp. Tăng đoàn hòa hợp là Tăng đoàn thật sự trì giới, y giáo tu hành, chẳng phải là những đạo tràng thông thường. Trong tội này còn bao gồm điều gì? Pháp sư giảng kinh, pháp sư dạy học, giảng kinh, trong Tăng đoàn hòa hợp nhất định là có pháp sư giảng kinh. Nếu không, chẳng thể nào có Tăng đoàn hòa hợp được! Hòa hợp phải nhờ giáo dục, chắc chắn là Tăng đoàn ấy phải có giáo học. Vì vậy, chúng ta phải biết Phật pháp kể từ lúc đức Phật Thích Ca khởi đầu luôn luôn là giáo dục. Thuở đức Phật tại thế, đức Phật dạy học mỗi ngày. Lúc đó, hết thảy các nghi thức tôn giáo như hiện thời đều chẳng có, ngay cả công khóa sáng tối cũng chẳng có. Do vậy, người xưa có câu “sư phụ dẫn vào cửa, tu hành do cá nhân”. Quý vị nghe giảng, nghe giảng xong đã hiểu rõ, bèn áp dụng những đạo lý và phương pháp ấy vào đời sống hằng ngày, thực hiện trong đời sống, trong việc làm, trong sự đãi người, tiếp vật; đó là Phật pháp, chúng ta chớ nên không biết việc này. Hơn nữa, suốt một đời, đức Phật chẳng dựng đạo tràng, Ngài chẳng có chùa miếu, sống cuộc đời du mục, đêm nghỉ ngơi nơi đâu? Ngài nghỉ dưới gốc cây, mỗi ngày ăn một bữa, đêm nghỉ dưới gốc cây. Đức Phật quy định, mỗi gốc cây chỉ có thể trú một đêm, hôm sau phải đến cội cây khác. Tại sao? Sợ quý vị khởi tâm tham: Cội cây này tốt lắm, rất lớn, tàng cây che rộng, tốt lắm! Mỗi đêm tôi đều ở dưới gốc cây này, khởi tâm tham! Do vậy, quy định chỉ ở tạm nơi đó một đêm, hôm sau phải đổi sang cội cây khác. Cả đời Ngài sống như người du mục, chẳng để cho quý vị khởi lên một mảy tâm tham, xả hết sạch, tài sản cả đời chỉ là ba y, một bát, nêu gương cho chúng ta thấy. Từ lúc mười chín tuổi bèn sống cuộc đời như vậy, đến bảy mươi chín tuổi viên tịch, Ngài cũng viên tịch trong rừng cây, chẳng phải ở trong nhà, buông xuống triệt để, làm gương cho hàng hậu học. Tóm lại, tội Ngũ Nghịch là tội rất nặng, phải đọa địa ngục A Tỳ.

Tội Thập Ác gồm sát sanh, trộm cắp, tà dâm, nói dối, nói đôi chiều, nói thêu dệt, nói lời thô lỗ, cộng thêm tham, sân, si, đó là Thập Ác. Ngũ Nghịch, Thập Ác là tội đọa địa ngục. Do vậy, có thể biết Tây Phương Cực Lạc thế giới chẳng có những kẻ đó, nên cõi ấy chẳng có địa ngục. Nói cách khác, quý vị tu hành trong hoàn cảnh đó, thấy toàn là Bồ Tát, chư Phật Như Lai. Quý vị chẳng tìm thấy một kẻ ác nào trong thế giới đó. Vì chẳng có duyên, tuy gốc rễ tham, sân, si còn chưa dứt, mang theo nghiệp, [tức là] đới nghiệp vãng sanh, nhưng trong thế giới Cực Lạc chẳng có duyên ấy. Những gì quý vị thấy đều là vừa lòng thỏa ý, chẳng có gì chọc quý vị nổi giận. Ở đó, đúng là “ai cũng là người tốt, chuyện gì cũng là chuyện tốt”, làm sao quý vị nổi giận cho được? Vì vậy, [Cực Lạc] chẳng có duyên địa ngục, mà cũng chẳng có nhân địa ngục. Quý vị sống nơi đó lâu ngày, dần dần tham, sân, si đều đoạn dứt. Đây là nói về địa ngục, địa ngục khổ lắm, trong phần sau sẽ nói kỹ hơn.

Thứ nhì là ngạ quỷ, ngạ quỷ cũng rất khổ, nhân của ngạ quỷ là gì? Là tham lam. Do vậy, tâm tham là ngạ quỷ đạo. Tham ngũ dục, lục trần, tham tài, tham danh, tham sắc. Nói thật ra, người học Phật hiện thời dẫu học Phật vẫn có thể đọa làm ngạ quỷ, có thể đọa địa ngục, tại sao vậy? Sức tham, sân, si quá mạnh, tập khí phiền não quá nặng. Học Phật rồi mà vẫn không chịu nhường nhịn kẻ khác, chẳng thể nhường nhịn! Thắp hương phải thắp cây hương đầu tiên, nếu thắp cây thứ nhì, họ sẽ nổi giận, sẽ chửi rủa kẻ khác. Đó là nguyên nhân khiến cho người học Phật cũng đọa địa ngục, vì có đố kỵ chướng ngại, chúng ta thấy những điều này [được chép] trong kinh điển. Kinh Di Lặc Sở Vấn vừa mở đầu liền kể chuyện hai vị tỳ-kheo, xuất gia giảng kinh, thuyết pháp, pháp duyên rất thịnh, thính chúng rất hoan hỷ. Hai vị tỳ-kheo khác thấy hai vị ấy pháp duyên quá tốt đẹp bèn khởi tâm đố kỵ, tìm mọi cách để phá hoại, loan tin đồn, bịa chuyện trong thính chúng. Họ nói hai vị pháp sư ấy giảng kinh rất hay, có khẩu tài, nhưng hành vi chẳng tốt, phá giới, tạo tội nghiệp. Sau khi thính chúng nghe tin đồn này bèn mất lòng tin đối với hai vị pháp sư giảng kinh. Vì lẽ đó, hội giảng kinh phải giải tán. Hai vị tỳ-kheo phá hoại đạo tràng, phá hoại sự giảng kinh của người khác chết đi, đọa địa ngục A Tỳ. Sau một thời gian rất dài chịu tội trong địa ngục, thọ hết tội ở địa ngục xong, thoát ra, hình như là năm người đó sanh trong nhân gian. Kinh gọi họ là Ngũ Phiến Đề La, tức là năm gã cu-li, năm người làm nghề khiêng kiệu, khiêng kiệu cho một phụ nữ giàu có. Nguyên nhân là gì? Do lúc trước có một vị cư sĩ hộ trì đạo tràng, vì năm người ấy phá hoại đạo tràng, nên [sau khi thọ tội xong], đời này sanh làm người, phải làm kẻ khiêng kiệu để hầu hạ người [hộ trì đạo tràng] ấy. Nghiệp nhân quả báo tơ hào chẳng sai. Vì lẽ đó, thiện nhân tạo thiện quả, ác nhân tạo ác báo, chẳng phải là không báo, mà là chưa đến lúc. Hễ đã tới lúc, hết thảy đều phải chịu báo! Trong phần sau, [sách Chú Giải] còn có một đoạn văn dài giảng kỹ hơn về ngạ quỷ đạo. Đây là chuyện rất phiền phức.

“Súc sanh đạo” là ngu si; ngu si là chẳng thể phân biệt giả, thật, tà, chánh, đúng, sai, thiện, ác, nay chúng ta nói là “quan niệm về giá trị sai lầm”, tạo thành sự đọa lạc. Chúng ta đọc sách Mạnh Tử, [sẽ thấy] quan niệm về giá trị của Mạnh Tử là nhân nghĩa, quan niệm về giá trị của Lương Huệ Vương là danh lợi. Nhưng Lương Huệ Vương cũng rất thông minh, tiếp nhận sự dạy bảo của Mạnh Tử, thâu liễm trở lại, rất đáng quý! Con người rốt cuộc còn có thiện căn, chỉ cần có người hiểu rõ sự việc chỉ điểm cho họ, họ có thể quay lại, trở thành một người tốt, chớ nên không biết điều này. Người xưa nói rất hay, Phật pháp cũng nói giống như vậy, “thân người khó có, Phật pháp khó được nghe”. Trong lục đạo, nói thật ra, con người tuy không cao quý, nhưng dễ giác ngộ, đáng quý ở chỗ này! Cõi trời tốt hơn cõi người, do phước báo lớn nên [họ chỉ biết] hưởng phước, chẳng biết tu hành. Vì lẽ đó, Phật, Bồ Tát hoằng pháp trên cõi trời chẳng có hiệu quả lớn cho mấy, chỉ gieo một chút thiện căn cho họ mà thôi. Tại sao vậy? Cõi trời chẳng khổ, chỉ có sung sướng, [vậy thì] tôi học Phật để làm gì? Do đó, Phật pháp có nói “giàu sang khó học đạo”, họ chẳng dễ tiếp nhận. Tam ác đạo ví như kẻ bần cùng, ba bữa ăn còn chưa no, lấy đâu ra thời gian theo quý vị học đạo? Do vậy, nghèo hèn học đạo cũng khó. Cõi người ở chính giữa, được coi là “tiểu khang”, chẳng giàu mà cũng chẳng nghèo, cuộc sống cũng tàm tạm, người như vậy rất dễ tiếp xúc [Phật pháp]. Vì lẽ đó, Phật, Bồ Tát tu hành chứng quả đều ở trong cõi người. Chúng ta cũng biết Phật, Bồ Tát giảng kinh, dạy học, chẳng bao giờ thị hiện tu hành chứng quả trên cõi trời, chẳng có, mà cũng chẳng thị hiện trong ba cõi ác. Do vậy, có thể biết thân người đáng quý, thân người khó được, điều đáng quý là con người dễ giác ngộ, xác thực là con người có thể dạy bảo, chỉ cần có hoàn cảnh thuận lợi. Chúng tôi cảm thấy toàn thể thế giới ngày nay tuy là xã hội động loạn, nhưng chẳng phải là không cứu được. Nếu là trong quá khứ, [trông thấy] cả thế giới động loạn như hiện tại, chúng tôi cảm thấy rất bi thương, tại sao? [Vì lúc ấy, chúng tôi nghĩ] đúng là ngày tàn của thế giới, ai có thể cứu vớt thế giới này?

Tại sao hiện thời chúng tôi có cách nhìn khác với lúc trước? Ngày nay, khoa học kỹ thuật phát triển, công cụ tốt nhất là truyền hình, truyền thông đại chúng. Nếu trong hệ thống truyền thông, thật sự có những vị chánh nhân quân tử, giảng luân lý, giảng đạo đức, giảng nhân quả, giảng những giáo huấn của cổ thánh tiên hiền, ngày nào cũng giảng, vừa mở truyền hình là quý vị có thể nghe được, có thể tiếp nhận, tôi tin là khoảng một năm, trật tự trong toàn thể thế giới sẽ được khôi phục, trở thành bình thường. Chẳng thể không dạy học! Công cụ dạy học hiện thời quá tốt, có thể đem sự giáo học đến tận nhà quý vị, chẳng cần ra khỏi cửa, quý vị ở nhà cũng học được. Thế nhưng, công cụ tốt như vậy phải có người biết dùng. Nếu chẳng biết dùng, các công cụ ấy sẽ giống như nước, có thể nâng thuyền, mà cũng có thể lật thuyền. Nó có thể cứu quý vị, mà cũng có thể hủy diệt quý vị. Tôi nhớ có lần tôi ở nhà giáo sư Phương Đông Mỹ, nhằm đúng hôm đó có ba vị quan chức của bộ Giáo Dục Đài Loan đến nhà thầy Phương thỉnh giáo: “Làm thế nào để có thể phục hưng văn hóa truyền thống Trung Quốc?” Họ đặt ra câu hỏi ấy, lúc đó, tôi cũng có mặt. Sau khi họ nêu câu hỏi, thầy Phương hết sức nghiêm túc, lặng thinh suốt năm, sáu phút, trầm mặc hết năm, sáu phút rồi thầy mới trả lời: “Có”. Họ hỏi: “Phương pháp gì?” Thầy trả lời, điều thứ nhất là lúc bấy giờ Đài Loan có ba đài truyền hình, thầy nói phải đóng cửa ba đài truyền hình ấy. Còn khoảng hai, ba chục đài truyền thanh, đài vô tuyến truyền thanh chẳng có hình ảnh, cũng phải đóng cửa. Cuối cùng là phải đóng cửa tất cả những báo chí, tạp chí hiện đang lưu hành lúc đó. Họ nghe xong bèn đáp: “Thưa thầy, những biện pháp ấy chẳng thể nào thực hiện được!” Thầy nói: “Những thứ này hằng ngày đều đang phá hoại văn hóa truyền thống Trung Quốc. Chỉ cần chúng tồn tại, quý vị làm sao có thể nói đến chuyện phục hưng cho được?” Lời ấy đúng quá, chẳng sai! Quý vị thấy truyền hình, thuở ấy còn chưa có mạng Internet, mạng Internet hiện thời còn lợi hại hơn truyền hình. Hết thảy truyền thanh, điện ảnh, tạp chí, báo chí đều dạy con người những gì? Đều dạy quý vị giết, trộm, dâm, dối. Đó chính là điềm báo ngày tàn của thế giới, ở ngay trước mắt, quý vị há có nên chẳng biết hay sao?

Do vậy, thầy nói: “Truyền hình là một công cụ rất tốt. Nếu có thể dùng nó trong giáo dục, khôi phục truyền thống luân lý đạo đức cổ truyền, quốc gia sẽ được cứu vãn, thế giới sẽ được cứu vãn”. Tôi tin họ cũng chẳng dám đăng báo lời thầy đã nói hôm đó, chỉ nghe qua rồi thôi, đúng là như vậy. Thời gian tôi theo thầy học rất dài. Đối với truyền hình, thầy nhắc nhở nhiều lần: “Truyền hình là công cụ rất tốt, phải ghi nhớ. Nếu có duyên thì phải lợi dụng nó”. Lúc đó, tôi nghe vậy, chẳng dám tưởng tượng. Chuyện này đòi hỏi tiền vốn quá cao, chi phí [phát hình] tính theo từng giây, làm sao chúng tôi chịu được? Do vậy, đời này toàn do Phật, Bồ Tát gia trì, chúng tôi có nằm mơ cũng không tưởng được, chẳng dám nghĩ tới. Chúng tôi dạy học cả đời, dạy hằng ngày chẳng gián đoạn suốt năm mươi hai năm. Chúng tôi đã dùng mạng Internet khoảng mười mấy năm, đại khái khoảng mười lăm năm. Đã dùng [truyền hình] vệ tinh tám năm rồi, bắt đầu dùng vệ tinh từ Tết Nguyên Đán năm 2003, quả thật có ảnh hưởng rất lớn, toàn thế giới đều có thể thâu hình. Do đó, đối với chuyện này, tôi có khái niệm rất sâu: Nếu quốc gia biết vận dụng luân lý, đạo đức, vận dụng giáo huấn của cổ thánh tiên hiền khiến cho lòng người đoan chánh, chỉ cần mời năm mươi giáo sư là đủ rồi. Mỗi ngày giảng giải giáo huấn của cổ thánh tiên hiền. Năm mươi vị giáo sư dùng chương trình dạy học từ xa (telecourses), dùng phương pháp ấy. Phát hình mỗi ngày hai mươi bốn giờ chẳng gián đoạn. Quý vị có một đài truyền hình là đài giáo dục xã hội, dùng đài truyền hình phát hình hai mươi bốn giờ không gián đoạn, chẳng nhận học phí, quốc gia có thể thực hiện. Sau khi đài này xuất hiện, tôi tin là những đài truyền hình khác sẽ chẳng có ai coi nữa. Vì sao hiện thời có người coi? Vì họ chẳng có những tiết mục nào khác để coi. Nếu có một đài truyền hình có nội dung tốt đẹp như vậy, họ sẽ không coi đài khác. Chính chúng tôi cũng biết, tôi giảng kinh dùng truyền hình vệ tinh, trong vòng tám năm nay, có rất nhiều đồng tu nói với tôi, họ chỉ coi đài giảng kinh này, không coi những chương trình truyền hình khác nữa. Thậm chí có một nhà từ già tới trẻ đều coi chương trình này, đều thích coi đài này. Do đó, có thể thấy bản tánh của con người là hiếu thiện (ham chuộng điều lành), người hiếu thiện cũng còn rất nhiều. Tại sao không làm như vậy? Chúng ta có thể quay trở lại, cả nhà đích thực có hạnh phúc mỹ mãn, xã hội an định hài hòa, rất nhiều xung đột trên thế giới đều có thể hóa giải, trên địa cầu cũng sẽ chẳng có nhiều tai nạn như hiện tại. Đây là điều mọi người đều mong mỏi, đã có phương pháp để có thể đạt được, cớ sao không làm? Do chúng ta đã biết nghiệp nhân của địa ngục, ngạ quỷ, súc sanh, nếu chúng ta có thể tiêu trừ những nghiệp nhân ấy thì trong thế gian này sẽ không còn ba đường ác địa ngục, ngạ quỷ, súc sanh. Ba đường ác là do tâm hạnh bất thiện của chúng ta biến hiện, duy thức sở biến. Đức Phật nói rất đơn giản, do tham, sân, si biến ra, tâm tham biến ra ngạ quỷ, tâm sân hận biến ra địa ngục, ngu si biến ra súc sanh.

Giáo học là một việc rất vui sướng. Nếu chẳng thật sự vui sướng, há Thích Ca Mâu Ni Phật còn làm việc ngớ ngẩn này ư? Ngài thông minh như vậy, [không lẽ lại làm việc ngớ ngẩn sao]. Nói thật ra, Khổng lão phu tử hơi khác đức Phật Thích Ca. Khổng Tử còn muốn tìm một, hai chức quan để phô trương tài năng, nhưng Ngài đúng là một người có đạo đức, tuyệt đối chẳng dùng thủ đoạn phi pháp, chu du các nước suốt mười mấy năm chẳng ai dám dùng Ngài, thời đó là thời loạn mà! Đến lúc sáu mươi tám tuổi, đã già rồi, thôi đi, Ngài mới buông bỏ ý niệm ấy, trở về quê dạy học. Lão nhân gia mất lúc bảy mươi ba tuổi, trên thực tế, chỉ dạy học năm năm, từ sáu mươi tám tuổi dạy tới lúc bảy mươi ba tuổi. Năm năm dạy học có ảnh hưởng đối với Trung Quốc, đối với toàn thế giới to lớn ngần ấy, quý vị thấy sự nghiệp ấy có ý nghĩa như vậy. Thích Ca Mâu Ni Phật biết [lợi ích của sự giáo dục], nên sau khi giác ngộ, Ngài không làm gì khác, chuyên tâm dạy học, dạy suốt bốn mươi chín năm, vui sướng ấy vô cùng. Đức Phật Thích Ca có địa vị, ngôi vua đang đợi Ngài, nhưng Ngài từ bỏ, chẳng làm! Làm vua, dẫu cai trị tốt đẹp cách mấy đi nữa, cũng chỉ giới hạn trong một nước nhỏ bé. Quý vị đi dạy học, có bao nhiêu người được lợi ích! Sự giáo học của Ngài chẳng phân chia quốc tịch, chẳng phân chia chủng tộc, cũng chẳng phân chia tôn giáo, tín ngưỡng. Chỉ cần quý vị chịu đến học, Ngài liền dạy, đúng là “người đến không từ chối, người đi không lưu giữ”, dạy suốt cả đời, ảnh hưởng toàn thế giới. Hiện nay, trên thế giới thông thường là nói tới tôn giáo, mọi người bèn nói tới Phật giáo. Tôi nghe nói trên toàn thế giới, người tin theo Phật giáo ước chừng sáu, bảy trăm triệu người, có ảnh hưởng lớn như vậy. Tôi cũng đi theo con đường này, do thầy tôi khuyên. Năm xưa, lúc tôi mới bắt đầu học Phật, do thầy Phương Đông Mỹ giới thiệu, tôi bước vào ngưỡng cửa Phật giáo, nhận thức Phật giáo. Chương Gia đại sư đã giúp tôi đặt vững cơ sở học Phật. Tôi học theo Ngài ba năm, Ngài mất lúc sáu mươi tám tuổi. Khi tôi bắt đầu theo học, Ngài đã sáu mươi lăm tuổi. Ngài khuyên tôi xuất gia, dạy tôi học theo Thích Ca Mâu Ni Phật. Đời này tôi chẳng cô phụ Ngài, làm một người học trò ngoan của Ngài.

Thích Ca Mâu Ni Phật suốt đời dạy học; tôi cũng đi theo con đường ấy, sống cuộc đời rày nay mai đó, chẳng ở nhất định một chỗ nào. Chỗ nào có duyên bèn tới đó. Nhưng tôi muốn giúp đỡ một số người trẻ tuổi có chí học tập, vì trong xã hội hiện thời, không chỉ là đạo Nho, đạo Phật, đạo Lão thiếu nhân tài, mà những tôn giáo khác cũng không ngoại lệ. Tôi thấy chuyện này rất nhiều, nhân tài rất quan trọng. Làm thế nào để vun bồi nhân tài? Trong các buổi giảng kinh, tôi đã nêu ra các phương pháp ấy. Thật sự nương theo phương pháp của cổ nhân để tu học, phương pháp của cổ nhân được ghi trong tám câu đầu của Tam Tự Kinh, đó là nguyên tắc giáo huấn thế hệ sau cao nhất do tổ tiên truyền lại. Câu đầu tiên là “nhân chi sơ, tánh bổn thiện” (con người thoạt đầu tánh vốn lành). Nếu quý vị muốn tiến hành giáo dục thì trước hết phải khẳng định tánh con người vốn thiện. Nếu quý vị học Phật, dạy người khác học Phật thì trước hết phải khẳng định hết thảy chúng sanh vốn là Phật. Quan niệm ấy quan trọng hơn bất cứ gì khác. Tôi dạy học với mục đích gì? Học Phật thì phải giúp họ thành Phật; tôi dạy văn hóa truyền thống của Trung Quốc là để giúp họ thành thánh nhân, được như vậy thì sự giáo học ấy mới có ý nghĩa; đây là khái niệm cơ bản quan trọng nhất.

Câu thứ hai giải thích vì sao quý vị phải dạy học: “Tánh tương cận, tập tương viễn” (bản tánh của con người vốn giống nhau, tập tánh khác nhau). Nói theo bản tánh, bản tánh vốn lành, bản tánh của người nào cũng giống nhau, nhưng tập tánh khiến cho chúng ta càng ngày càng cách xa bản tánh vốn lành ấy, đó là gì? Chịu ảnh hưởng của hoàn cảnh. Hiện tại, hoàn cảnh ảnh hưởng con người nhiều nhất là truyền hình và Internet, những thứ ấy đều dạy hư con người, rất đáng sợ! “Cẩu bất giáo, tánh nãi thiên” (nếu chẳng dạy, tánh sẽ biến đổi), đây là lý do khiến cho giáo dục phát sanh. Vì sao cần phải tiến hành giáo dục? Nếu quý vị không dạy, con người trong tương lai sẽ trở thành hư hỏng hết.

Dạy như thế nào? “Giáo chi đạo, quý dĩ chuyên” (phương pháp dạy học, quý ở chỗ chuyên nhất). Tám câu ấy! Đối với phương pháp này, Phật giáo cũng giống như vậy, luôn chủ trương “chuyên công”, tức là dồn sức vào một môn, đừng học nhiều thứ quá. Một môn đã thông suốt, các môn khác cũng sẽ thông suốt. Đó là quan niệm trong lối giáo dục của phương Đông. “Một môn thông suốt” là thông suốt điều gì? Kiến tánh, khai ngộ. Nếu chẳng khai ngộ, chứng tỏ quý vị chưa thông suốt. Do vậy, dạy quý vị phương pháp, đó là giữ quy củ. Giữ quy củ chính là trì giới. Trì giới đã lâu, có thể trì ba, bốn năm, những người bình phàm có căn tánh hạng trung, trì trong vòng ba bốn năm, tâm sẽ thanh tịnh. Tôi nghĩ kẻ căn tánh độn hơn một chút thì bốn hay năm năm sẽ đắc tâm thanh tịnh. Đó là đắc Định, đắc Định hai ba năm bèn mở mang trí huệ. Trí huệ mở mang, quý vị sẽ hiểu bộ kinh này, hết thảy các kinh đều thông suốt. Không chỉ thông suốt Phật pháp, mà hết thảy các pháp thế gian cũng đều thông suốt, quý vị thấy như vậy thì sẽ tiện lợi biết bao! Nếu quý vị không biết phương pháp này, cứ học rộng nghe nhiều, học càng nhiều, chỉ học được tri thức, hiểu được rất nhiều việc, nhưng những gì quý vị chưa học sẽ không hiểu. Đối với những thứ của Trung Quốc, khi quý vị đã thật sự hiểu một thứ, đối với những thứ chưa học cũng hiểu, vừa tiếp xúc liền hiểu, vừa nhìn, vừa nghe, vừa tiếp xúc, quý vị liền biết hết. Đó là gì? Đó là trí huệ vốn có trong tự tánh của quý vị, quý vị phải lấy trí huệ trong tự tánh ra [để sử dụng]. Lối dạy học truyền thống của Trung Quốc và lối dạy học trong Phật pháp đều chú trọng phương pháp này, rất có hiệu quả, các phương pháp khác chẳng thể sánh bằng. Tôi nhớ một câu nói của tiên sinh Tôn Trung Sơn, thời đó, tiên sinh đã nói: “Người ngoại quốc chỉ mạnh hơn người Hoa hai chuyện, một là cơ khí, hai là khoa học kỹ thuật. Ngoài hai thứ đó ra, điều gì người ngoại quốc cũng chẳng bằng Trung Quốc”. Nói rất đúng! Đối với chánh trị và triết học thì người ngoại quốc phải học theo người Trung Quốc, nói chẳng sai tí nào. Hôm nay đã hết thời gian rồi, chúng ta học tới đây thôi!

Tập 196

Chư vị pháp sư, chư vị đồng học, xin mời ngồi xuống. Xin xem Đại Thừa Vô Lượng Thọ Kinh Giải, trang hai trăm ba mươi mốt, hàng thứ hai, bắt đầu từ câu thứ hai, bắt đầu từ chữ “địa ngục “:

“Địa ngục, thử vi Hán ngữ” (Địa ngục là tiếng Hán), đây là tiếng Trung Quốc, “Phạn ngữ vi Na Lạc Ca, Nê Lê đẳng” (tiếng Phạn là Na-lạc-ca (Naraka) hay Nê-lê (Nairya) v.v...), chữ Đẳng nghĩa là trong tiếng Phạn còn có nhiều danh từ khác nữa, chỉ nêu sơ lược hai thứ. “Nhiếp Đại Thừa Luận Âm Nghĩa viết, thử dịch hữu tứ nghĩa” (sách Nhiếp Đại Thừa Luận Âm Nghĩa nói: “Dịch ra [tiếng Hán], Nê Lê có bốn nghĩa”), tức là nói trong tiếng Phạn, danh xưng Địa Ngục có bốn ý nghĩa. Thứ nhất là “bất khả lạc” (chẳng thể vui sướng), nghĩa là nơi ấy chẳng an vui, vậy thì càng chẳng thể có vui sướng, chỉ có khổ, chẳng có vui, chúng ta thường nói là “khổ chẳng nói nổi”!

Ý nghĩa thứ hai là “bất khả cứu tế” (chẳng thể cứu vớt). Ngay cả Phật, Bồ Tát muốn cứu giúp cũng không giúp nổi, tại sao vậy? Do nghiệp lực bất thiện của chính mình chiêu cảm mà có. Khi xưa, lúc tôi mới học Phật, cụ Châu Kính Trụ kể cho tôi nghe một câu chuyện, chuyện có thật. Bố vợ của cụ là ông Chương Thái Viêm, thuở ấy, cụ Chương hết sức nổi tiếng, hầu như những người có học thức chẳng ai không biết đến tên tuổi cụ. Cụ Chương là bậc thầy về Quốc Học trong thời đầu Dân Quốc. Có một thời gian, cụ Chương bị Đông Nhạc Đại Đế mời làm phán quan. Đông Nhạc đại đế là đại quỷ vương. Trung Quốc có Ngũ Nhạc, nghĩa là [lãnh thổ Trung Quốc] chia ra năm vùng, mỗi vùng gồm có mấy tỉnh. Đông Nhạc Đại Đế cai quản Thái Sơn, miếu thờ của Ngài ở Thái sơn thuộc tỉnh Sơn Đông. [Đại Đế] mời cụ Chương làm phán quan, phán quan là chức quan gì? Giống như Bí Thư Trưởng vậy, chức vị này rất cao. Mỗi tối, có hai tên tiểu quỷ khiêng kiệu cho cụ đi làm, trời gần sáng thì đưa cụ về nhà. Ban ngày bận làm việc cõi người, ban đêm bận làm việc cõi quỷ, vô cùng khổ nhọc. Một hôm, cụ dùng giấy vàng để viết đơn xin nghỉ, đốt tờ giấy đó trước cửa thì đêm đó tiểu quỷ chẳng đến tìm cụ nữa, giống như Đông Nhạc Đại Đế chấp thuận cho cụ nghỉ phép. Cụ là một người thư sinh, học rất giỏi.

Có một hôm, cụ kiến nghị với Đông Nhạc Đại Đế, cụ nghe nói hình phạt bào lạc (ôm cột đồng) dưới địa ngục quá tàn khốc. Hình phạt này là dùng cột sắt đốt cho nóng đỏ rực lên, rồi bắt tội nhân ôm cột cháy đỏ rực ấy, hình phạt như vậy đó. Cụ Chương nói: “Như vậy là quá tàn nhẫn, có thể phế trừ hình phạt đó hay không?” Đông Nhạc Đại Đế nghe xong, bảo cụ hãy đi xem thử. Vua liền sai hai tiểu quỷ dẫn cụ đến hiện trường (nơi đang xử phạt) để xem. Đi một lúc lâu mới tới, tiểu quỷ nói: “Đã tới rồi” và chỉ [nơi đang xử phạt ở] ngay trước mặt, cụ Chương chẳng nhìn thấy gì cả! Lúc đó, cụ Chương mới đột nhiên hiểu ra, vì cụ cũng là tín đồ Phật giáo, là đệ tử của Phật môn, liền biết đó là do nghiệp lực của tội nhân biến hiện, chẳng liên quan đến vua Diêm La. Chẳng phải vua Diêm La lập ra hình phạt ấy, cũng chẳng do thần thiết kế, cũng chẳng do Bồ Tát, đều chẳng dính dáng gì cả, mà do nghiệp lực của người đó biến hiện, tự làm tự chịu. Nếu chẳng có nghiệp lực ấy, quý vị cũng chẳng nhìn thấy. Lúc đó, cụ mới hiểu sự việc là như vậy, nên gọi là “chẳng thể cứu”. Quý vị thấy lão cư sĩ Chương Thái Viêm có lòng từ bi, hy vọng có thể phế trừ hình phạt ấy, vừa nhìn liền biết chẳng thể nào phế trừ chuyện ấy, trừ phi người đó chịu hồi tâm, thật sự sám hối, sửa lỗi đổi mới, cảnh giới ấy mới mất đi. Nhưng người đang chịu tội do quá khổ, chẳng nhớ sám hối, vấn đề ở chỗ này. Ông Chương là người có thiện căn sâu dầy.

Trong địa ngục cũng có Phật, Bồ Tát, Địa Tạng Vương thường ngự trong địa ngục để nhắc nhở những hạng người nào? Đối với những người gần giác ngộ, nhưng chưa giác ngộ, vừa nhắc nhở, họ liền có thể thật sự sám hối, liền có thể thoát khỏi địa ngục. Nếu không phải ngay trong giây phút quyết định đó, quý vị có nhắc họ cũng không được, họ chẳng nghe, vì họ đang bị sự khổ bức bách, chỉ tập trung chú ý nỗi khổ, chịu khổ, chịu nạn, chẳng để ý người bên cạnh đang nhắc nhở họ. Đây là nói chư Phật, Bồ Tát độ chúng sanh, giúp đỡ chúng sanh, phải có duyên phận và cơ duyên nhất định. [Duyên phận là lúc] họ sắp ngộ nhưng chưa ngộ, lúc đó là một cơ hội, Bồ Tát có thể nắm lấy cơ hội này. Do vậy, chúng sanh trong địa ngục có niệm Phật vãng sanh Tịnh Độ hay không? Cũng có! Khi Phật, Bồ Tát vừa chỉ điểm, họ liền sám hối, sửa lỗi, đổi mới, liền thoát khỏi địa ngục, địa ngục liền biến mất. Nếu một niệm ấy là niệm Phật [liền vãng sanh], vì sao họ biết niệm Phật? Trong đời quá khứ đã từng là người niệm Phật, nên trong A Lại Da Thức có sẵn chủng tử, khi Phật, Bồ Tát vừa nhắc nhở, họ liền niệm Phật cầu sanh Tịnh Độ. Họ vừa niệm một câu A Di Đà Phật, một niệm hay mười niệm, chắc chắn được vãng sanh, thật vậy, chẳng giả! Chúng sanh trong địa ngục có thể vãng sanh thế giới Cực Lạc, huống hồ con người? Điều quan trọng là có thể quay lại hay không, có thể đoạn ác tu thiện hay không, có thể đoan chánh cái tâm của chính mình hay không, thật sự giác ngộ. Đây là ý nghĩa thứ hai.

Ý nghĩa thứ ba là “ám minh” (tối tăm). Trong địa ngục chẳng thấy mặt trời, cũng chẳng thấy mặt trăng, cũng chẳng thấy tinh tú, mỗi ngày bầu trời đều tối om. Giống như cõi người chúng ta lúc trời mưa, lúc mưa quá nhiều, mây đen giăng đầy, trong địa ngục cũng giống như vậy nhưng chẳng có nước mưa, chỉ có mây đen giăng kín, hoàn cảnh giống như vậy đó. Địa ngục càng nghiêm trọng thì mức độ tối tăm càng cao.

Ý nghĩa thứ tư là “địa ngục”, ngục là nhà tù, [địa ngục] là nhà tù dưới đất. Địa ngục có bốn ý nghĩa như vậy. “Kim kinh ngôn địa ngục nãi kỳ trung chi nhất nghĩa” (chữ “địa ngục” dùng trong kinh này chỉ là lấy một trong bốn nghĩa trên đây), trong bốn nghĩa ấy, chúng ta thường dùng ý nghĩa địa ngục, tức là chỉ dùng ý nghĩa thứ tư.

Tiếp đó, trích dẫn “Bà Sa Luận”, tức là Đại Tỳ Bà Sa Luận có nói [như thế này]: “Thiệm Bộ Châu hạ” (phía dưới châu Thiệm Bộ), Thiệm Bộ Châu (Jambudvīpa) tức là Nam Thiệm Bộ Châu, là địa cầu của chúng ta. [Địa ngục ở] phía dưới bề mặt địa cầu, do vậy, địa ngục là lửa. Chúng ta biết trung tâm của trái đất đích thực là lửa, các khoa học gia hiện thời cũng đã chứng minh điều ấy. Nó là lửa, trong đó vô cùng khổ sở, là một biển lửa. “Quá ngũ bách du-thiện-na” (hơn năm trăm du-thiện-na), du-thiện-na là một danh từ, phía dưới sẽ có giải thích, “nãi hữu địa ngục” (có địa ngục). Du-thiện-na (Yojana) còn gọi là “do-tuần, Thiên Trúc lý số chi danh” (do-tuần là đơn vị dùng để tính số dặm tại Thiên Trúc), Thiên Trúc là Ấn Độ, là danh xưng của đơn vị tính số dặm ở Cổ Ấn Độ. “Duy Ma Kinh Triệu Chú” (bản chú giải kinh Duy Ma của ngài Tăng Triệu), theo bản chú giải của Tăng Triệu đại sư, “thượng do-tuần lục thập lý” (thượng do-tuần là sáu mươi dặm), giống như Trung Quốc, “trung do-tuần ngũ thập lý, hạ do-tuần tứ thập lý” (trung do-tuần là năm mươi dặm, hạ do-tuần là bốn mươi dặm), Tăng Triệu đại sư nói như vậy. Nhưng chúng ta cũng thấy trong cách phiên dịch của các pháp sư khác, thượng do-tuần là tám mươi dặm, trung do-tuần là sáu mươi dặm, hạ do-tuần là bốn mươi dặm. Có hai cách nói như trên, cả hai cách nói đều có căn cứ, rốt cuộc là cách nào đúng, rất khó nói! Tóm lại, đơn vị dặm của Ấn Độ lớn hơn của Trung Quốc. Dùng tiểu do-tuần để nói, tức là hạ do-tuần, tiểu do-tuần cũng đến bốn mươi dặm, đại khái chuyện này chẳng có vấn đề. Có rất nhiều chỗ [kinh luận] nói tiểu do-tuần bằng bốn mươi dặm, nhưng trung do-tuần và đại do-tuần thì khác nhau. Có thể thấy: Cứ lấy tiểu do-tuần để tính, một do-tuần là bốn mươi dặm, sâu năm trăm do-tuần dưới mặt đất chính là địa ngục.

“Cố thường ngôn địa ngục, dĩ ngục tại địa hạ dã” (Như vậy, ta thường nói “địa ngục” là chỉ cái ngục ở dưới đất), nói địa ngục ở dưới đất, “đản ưng tri giả, địa ngục bất cẩn tại địa hạ” (nhưng thật ra hãy nên biết là địa ngục chẳng phải chỉ ở dưới đất). Kinh Phật ghi chép rất nhiều, “hoặc tại sơn gian” (hoặc ở trên núi), trên núi cao cũng có, bờ biển cũng có, hoặc trong đồng hoang, dưới cội cây, giữa không trung đều có địa ngục. Do đó, có thể biết địa ngục chẳng thuộc cùng một chiều không gian với chúng ta, khắp nơi đều có, trong phần sau, sẽ giới thiệu chi tiết. Tuy là chi tiết, nhưng [chỉ là nói] cặn kẽ hơn ở đây một chút. Muốn thật sự hiểu rõ nó thì trong kinh Phật có nói rất nhiều, trong rất nhiều kinh luận cũng đã giải thích rõ ràng. Chúng tôi đã từng tra tìm hết thảy có hơn hai mươi bộ kinh luận, đức Phật nói về địa ngục rõ ràng hơn Đạo giáo, chép hết những chỗ ấy lại, biễn soạn thành một cuốn sách gọi Chư Kinh Phật Thuyết Địa Ngục Tập Yếu (tập hợp những điểm trọng yếu về địa ngục do đức Phật đã dạy trong các kinh). Nếu chúng ta muốn biết đức Phật đã nói về địa ngục [như thế nào], có thể tìm trong cuốn sách ấy. Chúng tôi cũng hy vọng tương lai có cơ duyên, sẽ có họa sĩ phát tâm vẽ một bức Địa Ngục Biến Tướng Đồ, vẽ đúng theo kinh Phật. Lúc trước đã có người vẽ, nhưng là dựa theo Ngọc Lịch Bảo Sao của Đạo gia, dựa theo sách ấy để vẽ rất nhiều. Vì Ngọc Lịch Bảo Sao được lưu hành rất rộng, trong dân gian có rất nhiều người đã từng đọc, sách ấy có tác dụng rất lớn trong giáo dục nhân quả. Sách ấy nói đến quả báo rất nhiều, nhưng các quả báo ấy do nghiệp nhân gì tạo ra, sách chẳng nói rõ, kinh Phật giảng về chuyện này rất rõ. Kinh Phật dạy rõ nhân gì sẽ tạo thành quả báo gì, nói tường tận, hay khéo hơn sách của Đạo gia, có thể nhắc nhở chúng ta phải nâng cao sự cảnh giác trong cuộc sống hằng ngày, tuyệt đối đừng tạo tội nghiệp địa ngục. Tại sao vậy? Vì quả báo trong địa ngục khổ lắm, rất đáng sợ, thời gian đọa địa ngục lại dài đằng đẵng. Trong phần sau, chúng tôi sẽ nói tới ý này.

Câu cuối cùng là “tổng chi, địa ngục hữu tam loại” (nói chung, địa ngục có ba loại), ở đây bèn giới thiệu đơn giản, nói ra cả ba loại. Thứ nhất là “căn bản địa ngục, nãi bát đại địa ngục cập bát hàn địa ngục” (căn bản địa ngục, tức là tám đại địa ngục và tám địa ngục lạnh), [căn bản địa ngục] là tên chung của địa ngục, ở đây là đại địa ngục. “Bát đại địa ngục đối bát hàn nhi ngôn, diệc danh bát nhiệt địa ngục” (nói có tám đại địa ngục là so với tám địa ngục lạnh mà nói, chúng cũng được gọi là tám ngục nóng). Địa ngục là một biển lửa, vì nó ở trong lòng đất. Hiện nay, chúng ta đều biết trung tâm quả đất là lửa, nhiệt độ rất cao. “Thiệm Bộ Châu địa hạ ngũ bách do-tuần hữu địa ngục, danh vi Đẳng Hoạt, tùng thị y thứ nhi hạ chí đệ bát ngục, danh vi Vô Gián” (phía dưới mặt đất Thiệm Bộ Châu năm trăm do-tuần, có địa ngục tên là Ðẳng Hoạt. Từ đấy, lần lượt tính xuống đến địa ngục thứ tám tên là Vô Gián). Đây là nói tổng quát, Căn Bản địa ngục gồm có tám chỗ, tên của tám địa ngục ấy được ghi ở đây. Tám địa ngục ấy có rất nhiều địa ngục phụ, địa ngục thứ nhất tính từ mặt đất xuống, địa ngục thứ nhất được gọi là Đẳng Hoạt. Nói thật ra, thọ tội trong địa ngục này nhẹ nhất. Nặng nhất là ngục thứ tám, tức địa ngục Vô Gián, địa ngục Vô Gián đáng sợ nhất! “Thử bát ngục nãi tằng tằng thụ lập giả dã” (tám địa ngục ấy chồng lên nhau theo chiều dọc), đây là từ trên xuống dưới theo từng tầng một, địa ngục Vô Gián ở dưới cùng, càng xuống dưới thì sự đau khổ càng nhiều. Đây là [liệt kê tên gọi của địa ngục] theo cách sắp xếp theo chiều dọc.

“Cứ Câu Xá Luận kiêm khảo Đại Luận” (dựa theo luận Câu Xá cũng như tham khảo Ðại Luận), Đại Luận là Đại Trí Độ Luận, “khảo” là khảo cứ (考據: tra cứu). Luận Câu Xá và Đại Luận nói rõ tám địa ngục ấy. Ngục thứ nhất trong tám ngục ấy có tên là Đẳng Hoạt. “Bỉ trung tội nhân ngộ chủng chủng chước thích ma đảo” (tội nhân trong ấy bị chém, đâm, xay, giã), “chước” (斫) là dao chém, chúng ta gọi là chém đầu. “Thích” (刺) là đâm chết, “ma đảo” (磨擣: xay, giã), chẳng khó hiểu. “Khổ cực thân tử, nhiên lãnh phong xuy chi, bì nhục hoàn sanh, đẳng ư tiền hoạt” (khổ quá chết đi, chợt có cơn gió lạnh thổi qua, thịt da sanh lại, sống lại như trước). Đây là kẻ tạo tội Ngũ Nghịch, Thập Ác trong thế gian, đọa địa ngục do tạo tội nghiệp cực nặng, Ngũ Nghịch Thập Ác là tội nghiệp cực nặng, họ phải chịu quả báo này. Trong Phật pháp, tội này được gọi là “tánh tội”, [nghĩa là] chính cái nghiệp ấy đã là tội. Ngoài việc chịu tội trong địa ngục ra, tương lai thoát khỏi địa ngục, đã chịu hết tội này rồi, giống như bị phạt tù, bị tòa phán nằm tù bao nhiêu năm, chịu hết hình phạt trong tù sẽ có thể thoát ra. Địa ngục cũng vậy, chịu hết tội xong, quý vị sẽ được ra khỏi địa ngục, ra khỏi rồi đi về đâu? Do quý vị hãy còn quả báo nhẹ, phải vào đường ngạ quỷ hoặc súc sanh. Cuối cùng có thể được làm thân người, đại khái lúc được làm thân người cũng rất khổ, nghèo túng, hạ tiện, rất khổ! Trong cõi súc sanh hoặc trong nhân gian thì phải trả nợ, thiếu nợ mạng bèn đền mạng, thiếu tiền thì đền tiền. Thật sự hiểu rõ ràng lý luận và chân tướng sự thật của nhân quả, đời này chúng ta làm người sẽ rất cẩn thận, tuyệt đối chẳng kết oán thù với người khác. Chịu thiệt thòi một chút cũng không sao, cổ đại đức dạy chúng ta chịu thiệt thòi là phước, tại sao vậy? Cởi mở những oán kết trước kia. Nếu tôi thiếu người ta thì tôi phải trả, người ta thiếu tôi thì thôi, chẳng quan tâm đến, được như vậy thì mới có thể cởi mở mối oán kết đó, mới thuận buồm xuôi gió trên đường Bồ Đề.

Người học Phật hiện thời, rất nhiều đồng học đều biết là oan gia chủ nợ cả đống, họ tìm đến chúng ta gây rối. Nói thật thà, từ vô thỉ kiếp đến nay, chúng ta chẳng được nghe Phật pháp, chẳng nghe giáo huấn của thánh nhân, đã tạo nghiệp quá nhiều, quá nặng! Do vậy, quý vị mới biết tại sao có những mối oán kết ấy, cổ nhân gọi việc này là “tiễn bất đoạn, lý hoàn loạn” (cắt không đứt, càng sắp xếp càng loạn), vấn đề này quá phức tạp. Sau khi học Phật, bèn dần dần hiểu rõ, khế nhập cảnh giới như kinh giáo đã nói mới thật sự biết là chớ nên làm chuyện sai trái. Làm người thì đầu tiên là phải chấp thuận số phận của mình, nhưng chẳng phải là “tinh thần A Q.”[3] như người ta thường nói, chẳng phải vậy! Cam chịu số phận là thuận theo thiên lý, đời này bất luận là giàu sang hay nghèo hèn, tôi nhất định phải an phận giữ mình, chẳng vượt quá bổn phận của chính mình. Nếu nghèo hèn thì ta sống đời nghèo hèn, không tạo tội nghiệp. Nếu là giàu sang, bèn sống đời giàu sang, có dư bèn giúp đỡ người khác, làm lành, tích đức, được như vậy thì tiền đồ của quý vị sẽ từ từ nâng cao, sẽ được cát tường như ý. Nếu chẳng giữ bổn phận, lợi dụng chức quyền để thỏa mãn danh lợi trước mắt, có thể làm được hay không? Chẳng làm được! Nếu có kẻ làm được, là vì trong mạng của kẻ đó vốn sẵn có. Trong mạng mình chẳng có, bất luận dùng thủ đoạn gì cũng không thể làm giàu, mà quý vị cũng chẳng thể thăng quan! Quý vị làm quan to cỡ nào cũng đều do trong mạng đã định sẵn, quý vị giàu tới mức nào thì cũng là trong mạng đã định sẵn, chẳng thể vượt hơn vận mạng, chẳng có lẽ ấy! Nếu vượt hơn thì không mắc bệnh, cũng sẽ gặp tai họa ngang trái, tại sao vậy? Vì quý vị chẳng có phước phần. Đạo lý này rất sâu, sự tướng rất phức tạp, chẳng đơn giản đâu nhé!

Nếu tôi dùng thủ đoạn không chánh đáng để đạt được quyền cao, chức trọng, của cải, giàu sang, những gì đạt được khi dùng thủ đoạn không chánh đáng đều là trong mạng mình vốn có. Không chỉ là do trong mạng đã có, mà cái sẵn có ấy còn bị chiết khấu (giảm bớt). Thí dụ như trong mạng quý vị, địa vị có thể làm tới chức Bộ Trưởng, sau khi bị chiết khấu thì sao? Quý vị chỉ làm tới chức Ty Trưởng, hoặc Xứ Trưởng, địa vị của quý vị bị hạ thấp! Thí dụ như tài sản trong mạng quý vị có một ngàn triệu đồng, quý vị dùng thủ đoạn bất chánh chỉ đạt được năm trăm triệu, bèn cảm thấy là tài giỏi lắm, nhưng thật ra đã bị chiết khấu rồi. Sai rồi! Nếu quý vị vẫn tuân thủ quy củ thì quý vị sẽ có của cải nhiều hơn mức đó, nhiều hơn rất nhiều. Nếu có thể dùng sự giàu sang của mình để giúp đỡ người nghèo khổ, làm các việc thiện, thì chức Bộ Trưởng của quý vị có thể tăng cao lên thành chức Thủ Tướng. Thật đấy! Quý vị hãy đọc kỹ Liễu Phàm Tứ Huấn sẽ biết rõ, “một miếng ăn, một miếng uống, đều là đã định sẵn”, há lẽ nào có thể tranh giành được ư? Ngày nay luôn nói đến cạnh tranh, tranh chẳng được đâu nhé! Nếu cạnh tranh mà tranh được thì Khổng phu tử đã cạnh tranh rồi, Thích Ca Mâu Ni Phật cũng đã cạnh tranh rồi. Chẳng có lẽ ấy! Do vậy, đạo lý nhân quả rất sâu, chớ nên không biết. Nhân quả từ đâu mà có, trong phần trước chúng tôi đã nói rất nhiều, Lý và Sự ấy đều xuất hiện cùng lúc với vũ trụ, phát sanh cùng lúc, nó chính là A Lại Da, do một niệm bất giác bèn sanh vô minh, vũ trụ hiện ra, giống như Huệ Năng đại sư đã nói: “Hà kỳ tự tánh năng sanh vạn pháp” (nào ngờ tự tánh có thể sanh ra vạn pháp), nhân quả sanh khởi cùng lúc với sự “năng sanh vạn pháp” này, chúng ta chớ nên không biết chuyện này!

Tuy chịu đau khổ vô cùng, thân thể chết đi, nhưng khi gió vừa thổi qua, kẻ đó liền sống lại. Sống lại để tiếp nhận hình phạt lần nữa, phải chịu hình phạt đến năm nào mới hết? Phiền phức lớn lắm! Người chịu tội trong mỗi địa ngục, thời gian dài ngắn chẳng giống nhau. Do tội nghiệp của họ phân ra nặng nhẹ, nên hình phạt của họ cũng chia thành nặng nhẹ, thời gian dài ngắn khác nhau. Tuy trong phần sau, chúng ta cũng thấy [Câu Xá Luận nói tới] một tội nhẹ, nhưng thời gian chịu tội nhẹ ấy chúng ta chẳng có cách gì tưởng tượng được!

Địa ngục thứ nhất là Đẳng Hoạt địa ngục. Thứ nhì là “Hắc Thằng địa ngục: Tiên dĩ hắc thằng phược tội nhân chi thể, nhi hậu trảm cứ” (Hắc Thằng địa ngục: Trước hết dùng những sợi dây đen đủi trói chặt mình mẩy tội nhân, rồi mới chém, cưa). Đó là địa ngục Hắc Thằng. Từ chỗ này, chúng ta hãy suy nghĩ, những người đó tạo tội gì? Đại khái là tội Ngũ Nghịch Thập Ác, tâm lại còn rất ương bướng, rất bạc bẽo, khắc nghiệt, rất so đo, chuyện gì cũng so đo. Do vậy mới có sợi dây đen chia quý vị thành từng đoạn để rồi chém, xay quý vị. Phải biết hết thảy những hình phạt ấy đều do nghiệp lực của chính mình biến hiện ra, chẳng phải là có ai khác thiết kế. Hình phạt trong thế gian này do người ta thiết kế, còn hình phạt trong địa ngục chẳng do người nào thiết kế, mà là hiện tượng tự nhiên. Đây là địa ngục Hắc Thằng, [người đọa địa ngục này] tội nặng hơn địa ngục thứ nhất.

Thứ ba là “Chúng Hợp địa ngục: Chúng đa khổ cụ, câu lai bức thân, hợp đảng tương hại” (Chúng Hợp địa ngục: Nhiều thứ hình cụ (dụng cụ tra tấn) độc ác cùng xô đến ép thân, kết bè làm hại). Chữ Đảng (黨) nghĩa là cùng nhau, cộng đồng, cùng một lúc phải chịu rất nhiều hình phạt, nên gọi là Chúng Hợp địa ngục. Trong địa ngục có bao nhiêu hình phạt bèn phải chịu cùng lúc, quý vị đều phải nhận lãnh.

Thứ tư là “Hiệu Khiếu địa ngục, bức ư chúng khổ, phát bi hiệu oán khiếu chi thanh” (Hiệu Khiếu địa ngục: Bị các nỗi khổ bức bách, rú lên những tiếng đau đớn, than oán). Vì bị đau khổ cùng cực, tội nhân sẽ kêu gào, cầu xin cứu vớt. Họ không biết sám hối mà còn oán thán, đến khi cầu cứu xin tha bèn khởi lên ý niệm sám hối.

Thứ năm là “Ðại Khiếu địa ngục: Bức ư kịch khổ, cánh phát đại khốc thanh” (Đại Khiếu địa ngục: Bị khổ sở quá mức, vang tiếng kêu khóc ầm ĩ), miêu tả tình trạng lúc chịu tội, do vậy mà đặt tên này.

Thứ sáu là “Viêm Nhiệt địa ngục: Hỏa tùy thân khởi, viêm xí châu vi, khổ nhiệt nan kham” (Viêm Nhiệt địa ngục: Lửa bốc từ trong thân cháy ra, ngọn lửa tỏa khắp, cái khổ vì nóng bức khó lòng chịu đựng nổi). Trong địa ngục, chính yếu là lửa.

Thứ bảy là “Ðại Nhiệt địa ngục: Nhiệt trung chi cực, cố viết Đại Nhiệt” (Ðại Nhiệt địa ngục: Sức nóng dữ dội nhất nên gọi là Ðại Nhiệt).

Cuối cùng là địa ngục thứ tám, “Vô Gián địa ngục: Thụ khổ vô gián, vô hữu gián hiết” (Vô Gián địa ngục: Chịu khổ không gián đoạn, không lúc nào ngớt).

Từ sách Tam Tạng Pháp Số, chúng tôi trích ra một đoạn ghi chép từ Thành Thật Luận nói rõ về địa ngục Ngũ Vô Gián. [Ngũ Vô Gián là vì trong địa ngục ấy có] năm loại [vô gián]. “Vô gián” là chẳng có gián đoạn. Nói cách khác, trong bảy địa ngục trước, lúc thọ tội còn có lúc ngưng nghỉ, còn địa ngục Vô Gián thì chẳng có lúc nào được ngưng nghỉ. Từ lúc bước vào, liền bắt đầu chịu hình phạt, mãi cho đến lúc hết tội được thoát ra thì mới chấm dứt. Nói cách khác, sự chịu tội ấy chẳng có một giây, một phút nào chấm dứt, bảy địa ngục trước còn có lúc ngưng nghỉ chốc lát. Lúc đổi hình phạt còn được ngưng một lát, nhưng chỗ này thì không.

Thứ nhất là “Thú Quả Vô Gián, vị hữu cực trọng tội giả” (Thú Quả Vô Gián ý nói kẻ có tội cực nặng), những tội cực nặng ấy đều thuộc về tội Ngũ Nghịch Thập Ác, một lát nữa, tôi sẽ giải thích cho quý vị hiểu rõ, tội cực nặng “tức hướng bỉ ngục thọ kỳ quả báo, hữu vô gián hiết” (tức là từ lúc thọ quả báo trong ngục ấy, chẳng có lúc gián đoạn, tạm ngưng). Đạo lý ở đây là tội này thuận theo ác nghiệp đã tạo lúc hiện tiền, tức là tội đã tạo trong hiện tại, hoặc là thuận theo sanh nghiệp của họ. Sanh nghiệp khác hiện nghiệp, tuy đều là ác nghiệp, nhưng hiện nghiệp là nghiệp đang tạo trong hiện tại, sanh nghiệp là nghiệp trong tâm. Chúng ta nói “tâm kẻ đó tàn nhẫn, thủ đoạn độc ác”, tuy chẳng thực hiện trong hiện tại, nhưng tâm kẻ ấy rất hung dữ, rất ác độc, niệm niệm đều muốn hại người, muốn mưu hại kẻ khác, tâm sân hận rất lớn, tâm tranh giành danh lợi rất mạnh. Lúc tạo tội và lúc thọ báo chẳng tách lìa, quý vị đọa vào địa ngục [ngay trong lúc tạo tội ấy]. Thí dụ như thông thường chúng ta nói người chết đi bèn có thân Trung Ấm, phần lớn thân Trung Ấm kéo dài bốn mươi chín ngày. [Kẻ đọa] địa ngục Vô Gián chẳng có thân Trung Ấm, vừa đứt hơi thở liền vào thẳng địa ngục, chẳng có [khoảng thời gian] gián đoạn đổi thành thân Trung Ấm. Thân Trung Ấm có thể kéo dài từ bảy ngày cho tới bốn mươi chín ngày, sanh vào địa ngục Vô Gián bèn chẳng có thân Trung Ấm. Có ba loại người sau khi chết chẳng có thân Trung Ấm, quả báo lập tức hiện ra. Thứ nhất là kẻ đọa địa ngục, tức Vô Gián địa ngục, chẳng có thân Trung Ấm. Thứ nhì là sanh lên trời, đó là kẻ có phước báo lớn, vừa dứt hơi thở liền sanh lên cõi trời. Thứ ba là vãng sanh Tây Phương Cực Lạc thế giới cũng là vừa dứt hơi thở liền đến thế giới Cực Lạc. Ba hạng người ấy chẳng có thân Trung Ấm, ngoài ra, tất cả mọi người đều có thân trung ấm. Trung Ấm nghĩa là kẻ đó có một giai đoạn, con người có sáu nẻo luân hồi, lúc chưa vào sáu nẻo luân hồi thì có một giai đoạn là Trung Ấm, kẻ đọa Vô Gián địa ngục chẳng có một đoạn thời gian gián cách ở giữa ấy. Đây là điều thứ nhất.

Thứ nhì là “Thọ Khổ Vô Gián”. Điều thứ nhất là chẳng có Trung Ấm, thứ hai là chịu khổ, “vị chí bỉ ngục, thọ chư thống khổ, vô hữu gián hiết” (nghĩa là đến địa ngục ấy, chịu đựng các nỗi đau khổ chẳng hề ngưng nghỉ). Trong địa ngục này, địa ngục rất lớn, địa ngục lớn hay nhỏ cũng do nghiệp lực của chính mình chiêu cảm. Trong địa ngục có bao nhiêu hình phạt, quý vị phải chịu bấy nhiêu khổ đau, toàn là do quý vị tạo các thứ ác nghiệp chẳng giống nhau, tất cả quả báo đều xảy đến một lượt, chẳng phải là từng thứ một, mà đều là đến một lượt, do đó sự phiền phức này rất lớn! Sự đau khổ này chẳng có lúc ngừng nghỉ, từ lúc bước vào đến lúc thoát ra mới dứt, do vậy, vô cùng phiền phức.

Thứ ba là “Thời Vô Gián”. Thời là thời gian, “vị chí bỉ ngục, thọ khổ thời tiết vô hữu gián hiết” (ý nói thời gian đọa vào địa ngục đó chẳng có gián đoạn), chẳng có lúc ngừng nghỉ, giống như chúng ta ban ngày đi làm, ban đêm còn được nghỉ ngơi; tù ngục thế gian ban ngày chịu hình phạt, ban đêm còn được nghỉ, còn địa ngục Vô Gián thì không được ngừng nghỉ.

Thứ tư là“Mạng Vô Gián, vị bỉ địa ngục, thọ mạng nhất trung kiếp” (Mạng Vô Gián nghĩa là thọ mạng trong địa ngục ấy là một trung kiếp), quý vị thấy thọ mạng của họ là một trung kiếp. Một trung kiếp là hai mươi tiểu kiếp. Tiểu kiếp được tính như thế nào? Trong kinh Phật cũng có nhiều cách giải thích. Thuở trước, chúng tôi học Phật, thầy có dạy một cách giải thích đơn giản. Thọ mạng con người ngắn nhất là mười tuổi. Chúng ta nói tới tuổi trung bình thì tuổi trung bình hiện nay là bảy mươi tuổi. Mười tuổi là như thế nào? Mười tuổi là ngắn nhất, mỗi một trăm năm bèn tăng lên một tuổi, tăng tới tám vạn bốn ngàn tuổi, đây là tuổi thọ dài nhất, đấy là trong Kiếp Tăng. Từ thấp dần dần tăng lên, tăng tới tám vạn bốn ngàn tuổi là cao nhất. Sau đó, tám vạn bốn ngàn tuổi cứ mỗi một trăm năm giảm một tuổi, giảm cho đến mười tuổi. Nay chúng ta đang trong Kiếp Giảm, một lần tăng một lần giảm [như vậy] gọi là một tiểu kiếp. Hiện thời chúng ta đang thuộc kiếp giảm. Lúc Thích Ca Mâu Ni Phật ra đời, tuổi thọ trung bình là một trăm tuổi, mỗi một trăm năm giảm một tuổi, Thích Ca Mâu Ni Phật tịch diệt tới nay là ba ngàn lẻ ba mươi bảy năm, đã giảm hết ba mươi lần. Do đó, hiện nay tuổi thọ trung bình là bảy mươi tuổi. Một trăm năm sau lại giảm một tuổi, pháp vận của đức Phật Thích Ca còn được chín ngàn năm, sau chín ngàn năm đó còn bao nhiêu năm mới tới [tuổi trung bình] là mười tuổi? Hiện nay là bảy mươi, [cứ đếm] hai, ba, bốn, năm, sáu, bảy, sáu ngàn năm, [sẽ thấy] sáu ngàn năm sau bèn giảm tới mười tuổi. Sáu ngàn năm sau thì [cứ một trăm năm] lại tăng lên một tuổi, còn tăng thêm ba ngàn năm nữa. Pháp vận của đức Phật Thích Ca còn chưa hết, lúc đó, Phật pháp còn chưa dứt, vẫn còn tồn tại trong thế gian này. Do vậy, người khác nói chuyện địa cầu hủy diệt thì người học Phật không tin, pháp vận của đức Phật hãy còn chín ngàn năm, chẳng mau như vậy, nhưng chắc chắn là tai nạn sẽ xảy ra, chẳng có cách nào tránh khỏi, chẳng phải là ngày tận thế trên trái đất vì pháp vận của đức Phật hãy còn.

Một chu kỳ tăng và giảm gọi là một kiếp, tức là một tiểu kiếp. Hai mươi tiểu kiếp là một trung kiếp. Quý vị nghĩ coi, thọ mạng của kẻ đọa vào địa ngục Vô Gián dài chừng nào? Hai mươi tiểu kiếp! Như vậy thì phiền phức lớn lắm! Nếu quý vị đọa vào đó, sẽ phải đọa một thời gian dài như vậy. Quý vị thấy một tiểu kiếp là [khoảng thời gian tuổi thọ của con người] từ mười tuổi tăng đến tám vạn bốn ngàn tuổi, rồi từ tám vạn bốn ngàn tuổi lại giảm đến mười tuổi, đó là một tiểu kiếp. [Trải qua chu kỳ] một trăm năm tăng một tuổi rồi [một chu kỳ mỗi trăm năm] giảm một tuổi, có thể tính ra chuyện này. Tôi không giỏi toán lắm, quý vị có thể tự mình tính thử xem, tính xong, quý vị sẽ biết dễ sợ lắm! Do đó, nhất định là chớ nên tạo tội Ngũ Nghịch, Thập Ác! Người hiện thời tạo tội này rất nhiều, người nào tạo tội nhiều? Bất hiếu với cha mẹ, chẳng tôn kính sư trưởng, đó chính là tội đọa địa ngục A Tỳ. Trong tội Ngũ Nghịch, thứ nhất là giết cha, [thứ hai là] giết mẹ, bất hiếu với cha mẹ. Quý vị chưa giết cha, giết mẹ, nhưng quý vị không tôn kính cha mẹ, bất hiếu với cha mẹ, đó là tội nhẹ nhất trong tội giết cha, giết mẹ, như vậy thì trong tám tầng địa ngục, đại khái là có thể đọa vào hai tầng trên cùng! Nếu thật sự giết cha giết mẹ, chắc chắn sẽ đọa vào địa ngục Vô Gián, quý vị nghĩ có đáng sợ hay không?

Bởi lẽ đó, đời này chịu khổ một chút, không sao hết! Tuyệt đối đừng nên tạo tội nghiệp. Chịu khổ là gì? Chịu khổ là tiêu tội nghiệp. Đời quá khứ chẳng tích công lũy đức, chẳng tu thiện nghiệp, nên đời này mới nghèo hèn, mới khổ não. Hiểu như thế rồi sẽ an phận nghèo hèn. Giống như Nhan Hồi, ông ta hiểu đạo lý này. So với Nhan Hồi, hiện thời chúng ta đỡ hơn ông ta quá nhiều. Đó là một vị thánh hiền, Khổng Tử hết sức tán thán. Nhan Hồi là học trò ngoan, ngộ tánh rất cao, Phu Tử nói chuyện, người khác chưa hiểu, ông ta đã hiểu rồi. Quý vị thấy đời sống của ông ta như sau: “Cư lậu hạng, nhất đan thực, nhất biều ẩm” (sống trong hẻm nghèo, một giỏ cơm, một bầu nước). Phu Tử nói: Nếu là người khác, sẽ cảm thấy đời sống như vậy khổ sở chẳng nói nổi, nhưng Nhan Hồi thì mỗi ngày đều vui vẻ khôn sánh: “Hồi dã, bất cải kỳ lạc” (Nhan Hồi cũng chẳng thay đổi niềm vui ấy). Ông ta vui ở chỗ nào? Đời sống vật chất vô cùng nghèo nàn, hàn vi, nhưng đời sống tinh thần quá phong phú. Điều khiến ông ta vui với đạo, vui với thanh tịnh, vui với điều thiện! Nhan Hồi làm mẫu, nêu gương cho chúng ta. Trong Phật pháp, so giữa đời sống của đức Phật Thích Ca với Nhan Hồi, chỉ có hơn, chứ chẳng thua kém. Nhan Hồi còn có một căn nhà dột nát để ở, đức Phật Thích Ca chẳng có, Ngài chỉ ở dưới gốc cây, mỗi ngày ăn một bữa, phải đi khất thực. Đối với chúng ta mà nói, Ngài sống cuộc đời của kẻ ăn xin, đức Phật Thích Ca sống cuộc đời như vậy, vui sướng khôn cùng! Mỗi ngày dạy học, khuyên người ta đoạn ác tu thiện, vui sướng, không mệt chán. Đức Phật làm gương cho chúng ta thấy, chúng ta noi theo gương này để tu học, lẽ đâu chẳng vui sướng cho được? Sau khi chết sẽ đi về đâu? Sanh lên trời. Nhưng đức Phật không sanh lên trời, vì sao? Cõi trời chẳng rốt ráo, Ngài phải vượt thoát hai mươi tám tầng trời, vượt thoát mười pháp giới, Ngài đi làm Phật. “Phật” ở đây là nói theo cảnh giới; giữa các cảnh giới trong vũ trụ, đây là một cảnh giới cao nhất, Ngài đến cảnh giới đó, chẳng phải là chuyện đơn giản.

A Di Đà Phật rất phi phàm, nói tới chỗ này, tự nhiên chúng ta khởi lên niềm tôn kính, khởi lên tâm niệm cảm ân Ngài. Nếu Ngài không xây dựng thế giới Cực Lạc, tiếp dẫn chúng ta đến đó tu học, trong đời này, chúng ta muốn dựa vào sức mình để đoạn phiền não, chứng Bồ Đề, mấy ai có thể làm được? Từ lúc Phật pháp được truyền vào Trung Quốc đến nay đã gần hai ngàn năm, trong hai ngàn năm ấy, người thật sự thành tựu, chúng ta chẳng có cách nào tính hết, chỉ có thể phỏng đoán sơ lược mà thôi, tối thiểu cũng phải trên ba ngàn người, tỷ lệ không cao lắm. Trong vòng hai ngàn năm dài lâu như vậy, nhân số đông như vậy, người thật sự thành tựu là hơn ba ngàn người, đây là nói những người thành tựu thông thường. Người niệm Phật thành công không phải chỉ có bao nhiêu đó thôi, tôi cho rằng những người niệm Phật vãng sanh Tịnh Độ tối thiểu cũng gấp mười lần con số ba ngàn đó, khẳng định là trên ba vạn người. Điều này đã tỏ rõ sự khó và dễ, tu các pháp môn khác khó khăn, tu pháp môn Niệm Phật dễ dàng. Đặc biệt là trong thời đại ngày nay, nếu chúng ta bỏ pháp môn này, làm sao quý vị thành tựu cho được? Chẳng thể đoạn phiền não! Pháp môn này không cần đoạn phiền não, đới nghiệp vãng sanh, tuy là sanh trong cõi Đồng Cư, nhưng cõi Đồng Cư chính là cõi Thật Báo. Trong hết thảy các kinh khác, đức Phật chẳng nói đến chuyện này, chỉ riêng bộ kinh này là có. Bình đẳng chẳng khác sai biệt, sai biệt bằng với bình đẳng, đây là pháp môn chẳng thể nghĩ bàn. Các bạn đồng học chúng ta đã hiểu rõ ràng, rành rẽ, từ hôm nay trở đi phải đặt A Di Đà Phật trong tâm mình, dẹp sạch hết những rác rưởi trong tâm. Những tâm niệm bất kể thiện, ác, tốt, xấu, tất cả đều quét sạch hết. Trong tâm chỉ có A Di Đà Phật, ngoài A Di Đà Phật ra, thứ gì cũng chẳng có, được như vậy thì quý vị sẽ nắm chắc Tây Phương Cực Lạc thế giới, chắc chắc vãng sanh. Lúc nào sẽ vãng sanh cõi Cực Lạc chỉ là vấn đề thời gian mà thôi, chắc chắn được vãng sanh, tại sao không chịu làm? Đây là chuyện ai cũng có thể làm được! Thích Ca Mâu Ni Phật đã nói rõ ràng “hết thảy chúng sanh vốn đều là Phật”, nghĩa là nói quý vị vốn là Phật, bây giờ đặt A Di Đà Phật trong tâm, cũng tức là nói “đời này tôi nhất định sẽ làm Phật”. Quý vị thấy [chúng ta] vốn là Phật, lại hạ quyết tâm nhất định phải làm Phật, còn sai chạy chỗ nào nữa chăng? Khẳng định là quý vị sẽ làm Phật. Học Phật có lợi ích gì? Làm Phật có lợi ích gì? Bộ kinh này nói rất thấu triệt, một bộ kinh này là đủ rồi, [học một bộ kinh này] sẽ hiểu rõ ràng, sẽ rành rẽ.

Mọi người đều biết hiện thời tai nạn xảy ra rất nhiều, cũng có rất nhiều người tiết lộ tin tức cho tôi biết. Tự độ như thế nào? Cũng là làm thế nào để tự cứu mình, làm thế nào cứu người nhà, làm thế nào cứu bà con, bạn bè, giúp xã hội này, giúp các chúng sanh đang chịu khổ nạn trên thế giới này? Một bộ kinh Vô Lượng Thọ, một câu A Di Đà Phật là đủ rồi! Do vậy, hiện nay tôi đang nóng lòng làm sao để có thể giảng hoàn tất bộ kinh này sớm hơn. Hy vọng mỗi ngày tôi có thể giảng bốn giờ, dự tính tới khoảng giữa năm sau có thể giảng xong. Đối với địa phương Hương Cảng này, chỗ tôi ở cách nơi đây khá xa, giao thông thường bị kẹt xe, chẳng thuận tiện, buổi trưa chẳng có thời gian nghỉ ngơi. Nếu buổi trưa có thể có chỗ rất an tịnh để nghỉ ngơi một giờ, buổi sáng tôi giảng hai tiếng đồng hồ, buổi chiều giảng hai giờ, được như vậy thì sẽ giảng nhanh hơn. Nếu tôi ở Úc hoặc ở Mã Lai Á, chỗ tôi ở rất gần phòng thâu hình, nên đều có thể giảng bốn giờ đồng hồ, rút ngắn thời gian. Chỉ có thật sự nghe hiểu bộ kinh này, thật sự hiểu rõ ràng, củng cố vững chắc lòng tin, củng cố tâm nguyện của quý vị, quý vị mới cam tâm hết lòng niệm câu Phật hiệu này đến cùng. Buông xuống vạn duyên, đối với hết thảy sự việc trong thế gian, tùy duyên, đừng phan duyên, được như vậy, quý vị sẽ tự tại biết bao! Thật sự là hạnh phúc, thật sự là sự hưởng thụ cao nhất trong đời người. Trong vũ trụ này, tánh, tướng, Lý, Sự, nhân, quả, đều thông suốt, tự tại biết bao.

Điều thứ năm trong Ngũ Vô Gián là “Hình Vô Gián”. Hình là thân thể, “vị bỉ địa ngục thọ tội chúng sanh, sanh nhi phục tử, tử dĩ hoàn sanh, thân hình vô hữu gián yết” (ý nói: Chúng sanh thọ tội trong địa ngục, sanh rồi lại chết, chết rồi lại sanh, thân hình chẳng có lúc gián đoạn). [Chúng sanh trong] địa ngục là hóa sanh, do tâm tưởng của họ biến hóa ra. Địa ngục lớn chừng nào, thân thể của họ sẽ lớn chừng ấy. Do đó, đối với những hình phạt trong địa ngục, quý vị đều phải chịu phạt cùng lúc, vì thân thể của quý vị lớn bằng địa ngục. Như trong kinh đã nói: “Địa ngục quảng đại, bát vạn do-tuần” (địa ngục rộng lớn tám vạn do-tuần), thân thể của quý vị cũng là tám vạn do-tuần, các hình phạt trong địa ngục chẳng thể tránh được thứ nào! Nhưng sau khi chết đi, gió vừa thổi qua liền sống lại. Sống lại liền phải tiếp tục chịu tội, chẳng ngưng nghỉ. Chẳng phải là chết đi sống lại còn có một thời gian có thể tạm dừng, chẳng hề ngưng nghỉ! Chịu những hình phạt ấy, thân hình chịu khổ chẳng gián đoạn. Đó là địa ngục Ngũ Vô Gián, trong đoạn này, chúng tôi giới thiệu đơn giản tới đây.

Xem tiếp đoạn kế, “dĩ thượng bát đại địa ngục ngoại, cánh hữu bát hàn băng ngục” (phía ngoài tám địa ngục trên đây, lại có tám địa ngục lạnh), địa ngục Hàn Băng. Tám đại địa ngục nói trên là địa ngục nóng, đó là phần chính, xếp theo chiều dọc từng tầng từng tầng xếp lớp. Tám địa ngục lạnh ngang hàng, xếp theo chiều ngang; do vậy “cánh hữu bát hàn băng ngục, y thứ hoành liệt” (lại có tám địa ngục lạnh hàn băng, xếp theo chiều ngang theo thứ tự). Tên gọi của các địa ngục ấy quá nửa là dựa theo tình hình của tội nhân để đặt tên tức là dùng hình dung từ để đặt tên.

Thứ nhất là “Ngạch Bộ Ðà”. Ngạch Bộ Đà là tiếng Phạn, dịch nghĩa là Pháo (皰: phồng rộp lên), “nghiêm hàn bức thân, thể thượng sanh pháo” (Thân bị rét cóng nên sưng phồng lên). Giống như ở Trung Quốc, vào mùa Đông chúng ta có thể thấy [hiện tượng được gọi là] “đống sang” (凍瘡: bị thương vì lạnh cóng, frost bite), da sưng phồng lên. Lúc nhỏ, chúng tôi cũng đã bị rồi, ở nhà quê thiết bị giữ ấm chẳng đủ nên thân sưng phồng lên. Ngạch Bộ Đà tức là một loại thương tích vì lạnh cóng, đó là còn nhẹ.

Nghiêm trọng hơn nữa là “Ni Lạt Bộ Đà, cực hàn bức thân, thể phân pháo liệt” (Ni Lạt Bộ Đà: Thân bị rét quá, mình mẩy nứt nẻ, vỡ ra). Lúc lạnh hơn nữa thì vết thương vì lạnh cóng sẽ vỡ ra, vỡ ra thì càng đau đớn.

Thứ ba là “A La La”, đây là hình dung từ, quá lạnh đến nỗi trong miệng phát ra âm thanh kỳ lạ, [dùng từ ngữ này] để hình dung sự khổ trong địa ngục này.

Thứ tư là “A Bà Bà”, thứ năm là “Hổ Hổ Bà”, đều là dùng âm thanh để hình dung sự đau khổ khi bị lạnh cóng.

Thứ sáu là “Ốt Bát La”, Ốt Bát La (Utpala) dịch sang nghĩa tiếng Hán là hoa sen xanh, “nghiêm hàn bức bách, thân phân” (bị lạnh buốt quá mức, mình mẩy nứt gẫy), lúc thân thể bị lạnh quá nên bị nứt toác ra, nứt toác ra giống như thế nào? Giống như hoa sen xanh, đây là dùng hoa sen để hình dung.

Thứ bảy là “Bát Ðặc Ma” (Padma) nghĩa là hoa sen đỏ. Thân thể gãy nát [tươm máu] như hoa sen hồng, nghiêm trọng hơn loại trước.

Thứ tám là nặng nhất “Ma Ha Bát Ðặc La”, nghĩa là hoa sen đỏ lớn, thân thể gãy nát như hoa sen đỏ lớn.

Ở đây, tôi bổ sung một câu, thọ mạng ngắn nhất trong địa ngục, nếu dùng thời gian trong cõi người để tính, ngắn nhất là ba ngàn bảy trăm năm mươi năm bằng một ngày ở địa ngục. Nếu tính như trong nhân gian, một tháng có ba mươi ngày, một năm mười hai tháng, hãy nhớ một ngày ở địa ngục bằng ba ngàn bảy trăm năm mươi năm trong cõi người. Trung Quốc thường nói có năm ngàn năm lịch sử, còn chưa bằng hai ngày trong địa ngục! Thọ mạng ở địa ngục dài bao nhiêu? Trong phần trước đã nói là một trung kiếp, tức hai mươi tiểu kiếp. Có người dùng toán học để tính, thọ mạng ngắn nhất ở địa ngục là một vạn tuổi, như tôi vừa nói hồi nãy, một ngày ở địa ngục bằng ba ngàn bảy trăm năm mươi năm [trong nhân gian], vậy thì một vạn tuổi trong địa ngục bằng mười ba tỷ rưỡi năm trong nhân gian (13.500.000.000 năm)! Quý vị thấy đọa địa ngục rất dễ, thoát ra quá khó! Cách tính toán ấy có chép trong Phật Học Đại Tự Điển, quý vị có thể xem. Tạo tội nghiệp ấy làm chi? Ai khiến quý vị tạo tội ấy? Đến lúc nào mới có thể thoát khỏi?

Nói theo Lý, Lý ở đây là chân lý, chẳng phải là giả, địa ngục hoàn toàn là biến hóa. Lục đạo của chúng ta cũng là huyễn hóa, khi giác ngộ, nó sẽ không còn nữa. Nếu quý vị chấp trước, nếu quý vị chưa giác ngộ, nó là có thật. Giống như gì? Giống như nằm mộng, mộng là thật hay giả? Lúc quý vị nằm mộng, mộng ấy rất giống thật, vô cùng chân thật, đến lúc quý vị tỉnh mộng, mới biết nó là giả. Đức Phật dạy “phàm những gì có tướng đều là hư vọng”, lục đạo chẳng thật, địa ngục cũng thuộc về lục đạo. Trong Chứng Đạo Ca, thiền sư Vĩnh Gia đã nói rất hay: “Trong mộng rành rành phô sáu nẻo, giác rồi ba cõi rỗng toang hoang”. Lúc quý vị chưa giác ngộ, nó là thật sự có, lục đạo đều có; hễ quý vị giác ngộ, lục đạo chẳng còn nữa. Giác ngộ như thế nào? Trừ học Phật ra, quý vị chẳng có cách nào giác ngộ! Thuở Phật Thích Ca tại thế, có thể nói Ấn Độ thời ấy là một nước có nhiều tôn giáo nhất trên toàn thế giới, [là một nước có] tôn giáo và triết học phát triển nhất. Giới học thuật và tôn giáo của họ đều tu Thiền Định, Thiền Định ở mức độ cao có thể đột phá các tầng cấp không gian, nay ta gọi là “các chiều không gian”, họ có thể đột phá. Khi chiều không gian bị đột phá, các nhà khoa học hiện thời đã chứng thực chuyện này, không gian chẳng tồn tại, mà thời gian cũng chẳng tồn tại. Trong phần trước, chúng tôi có nói thời gian một trăm ba mươi lăm ức năm là thọ mạng của người đọa địa ngục. Do sau khi giác ngộ, không gian và thời gian đều chẳng còn nữa, nên lục đạo chẳng còn nữa. Nếu mức Thiền Định sâu hơn bèn có thể đột phá nhiều hơn, mười pháp giới chẳng còn, lúc đó cõi Thật Báo của chư Phật Như Lai sẽ hiện tiền. Cõi Thật Báo là vô lượng thọ. Nếu tập khí vô thỉ vô minh cũng đoạn, lúc đó sẽ xuất hiện một cảnh giới mới, cõi Thật Báo cũng không còn nữa, đúng như đức Phật đã nói “phàm những gì có hình tướng đều là hư vọng”, ngay cả cõi Thật Báo Độ cũng mất luôn, lúc đó sẽ có hiện tượng gì xảy ra? Quay về tự tánh, Thường Tịch Quang hiện tiền là quay về tự tánh. Vì vậy, chỉ có trong Phật pháp mới đạt đến cảnh giới rốt ráo viên mãn này.

Hiện nay khoa học, triết học được tôn sùng coi trọng. Khoa học và Triết học càng ngày càng tiếp cận Đại Thừa. Vì thế, vào thập niên bảy mươi trong thế kỷ hai mươi này, tiến sĩ Thang Ân Tỷ (Arnold Joseph Toynbee) ở Anh đã nói một câu rất có lý. Ông ta nói: “Muốn giải quyết vấn đề xã hội của thế kỷ hai mươi mốt, chỉ có học thuyết Khổng Mạnh của Trung Quốc và Đại Thừa Phật pháp mà thôi”. Học thuyết Khổng Mạnh và Đại Thừa Phật pháp đều ở Trung Quốc. Đại Thừa Phật pháp ở Trung Quốc đã lâu hai ngàn năm, thành tích vô cùng ưu tú, người Trung Quốc phải nên học hỏi cho tốt để giải quyết những vấn đề của chính mình, vấn đề gia đình, vấn đề xã hội, vấn đề quốc gia, thậm chí vấn đề của toàn thế giới. Chúng ta phải trân quý kho tàng quý báu này do tổ tiên, Phật, Bồ Tát, tổ sư đại đức để lại cho chúng ta, chúng ta thọ dụng chẳng hết. Nhưng muốn hưởng thụ kho tàng này, cần phải có điều kiện căn bản, tức là đức hạnh. Tổ tiên ban cho chúng ta luân thường, đạo đức, chúng ta phải thực hiện. Phật, Bồ tát ban cho chúng ta Ngũ Giới, Thập Thiện, chúng ta cũng phải thực hiện. Sau đó, dùng thời gian hai năm để học văn chương Văn Ngôn, được như vậy thì quý vị mới có phần nơi kho tàng ấy. Ai thật sự có khả năng này, tôi sẽ tặng sách cho người đó. Gần đây, tôi đặt Thế Giới Thư Cục ở Đài Loan in một trăm bộ Tứ Khố Hội Yếu. Nếu có vị nào thật sự đã có gốc rễ luân lý, đạo đức, mà văn chương Văn Ngôn cũng học giỏi rồi, quý vị hãy viết thư cho tôi, nếu tôi cảm thấy văn chương Văn Ngôn của quý vị chẳng có vấn đề gì, tôi sẽ gởi tặng quý vị một bộ sách, bộ sách ấy hết sức hay! Tôi còn có thể tặng quý vị một bộ Đại Tạng Kinh, đây là Phật pháp. Những thứ thuộc về truyền thống Trung Quốc [đều ở trong] Tứ Khố Hội Yếu, tôi sẽ tặng quý vị một bộ. Quý vị hãy học cho tốt, học trong vòng mười năm. Nếu quý vị học Nho giáo, sẽ thành thánh hiền. Nếu quý vị học Đạo giáo, sẽ thành thần tiên. Nếu quý vị học Phật pháp, sẽ là Phật, Bồ Tát. Tôi sẽ cúng dường quý vị những bộ sách ấy, hy vọng mọi người hãy sốt sắng nỗ lực.

Chúng ta hãy xem tiếp “Thử thượng vi căn bản địa ngục, hạ tự cận biên địa ngục, cô độc địa ngục” (Trên đây là căn bản địa ngục, tiếp theo đây, sẽ lược thuật về cận biên địa ngục và cô độc địa ngục). Đây là những địa ngục nhỏ ở cạnh căn bản địa ngục, dành cho những kẻ tạo tội nhẹ hơn một chút, họ tạo tội gì? Hết thảy đều chẳng tách rời Ngũ Nghịch Thập Ác. Vì thế, chúng tôi thấy phải để cho các vị pháp sư trẻ tuổi giảng kỹ tội Ngũ Nghịch Thập Ác cho quý vị biết; có giảng kỹ về Ngũ Nghịch Thập Ác thì quý vị mới biết rõ. Thứ nhì là “thập lục du tằng địa ngục” (mười sáu du tằng địa ngục), đây là cận biên địa ngục, ở cạnh đại địa ngục. “Bát đại địa ngục trung, mỗi nhất đại ngục giai hữu tứ môn” (trong số tám đại địa ngục nói trên, mỗi đại địa ngục đều có bốn cửa), giống như cửa thành, có bốn cửa. “Mỗi nhất môn ngoại, mỗi phụ tăng tứ ngục” (ngoài mỗi cửa lại có thêm bốn ngục phụ), “danh vi” (tên là), ngục thứ nhất mang tên “Ðường Ổi Tăng”. Chữ “Đường Ổi (Úy)” (煻煨) này chắc nhiều người không hiểu, nó có nghĩa là lửa đốt bằng than, bên ngoài [lớp tro] nhìn không thấy lửa, nhưng bên trong có lửa. Bên ngoài là một lớp tro, bên trong rất nóng. Lúc nhỏ, chúng tôi ở thôn quê, sống trong làng quê, trẻ nhỏ hái các loại dưa, khoai lang ngoài đồng đem về vùi vào bếp tro. Trong bếp nấu cơm xong còn tro, vùi khoai vào đống tro ấy, hai giờ sau khoai sẽ chín, chín nhừ luôn. Quý vị thấy tro đó nóng ghê lắm, vùi khoai trong tro nóng khoảng hai giờ là chín khét. Nếu người ta ở trong đống tro đó thì sao? Cũng sẽ chín khét luôn. Đây là một loại địa ngục nhỏ. Thứ hai là “Thi Phẩn Tăng”, phân đã hôi thối khó ngửi. Chẳng phải là phân người, mà là phân của xác chết, quý vị mới có thể hình dung sự hôi thối ấy! Trước kia, thầy Lý giảng kinh nói thầy không sợ địa ngục, nhưng khi nói tới địa ngục Thi Phẩn này, thầy rùng mình. Thầy nói địa ngục này quá đáng sợ, con người bị chôn trong đống phân xác chết, cảm giác đó quả thật rất khủng khiếp, trông thấy liền kinh hãi, những thứ khác thì còn được, không dễ sợ. Thứ ba là “Phong Nhận Tăng”, [hình dung] những mũi dao giống như núi đao, rừng kiếm, [người ta thường nói] “lên núi đao, rừng kiếm” tức là thuộc loại này. Thứ tư là “Liệt Hà Tăng”, sông ở đây là sông máu, người rơi vào đó bị chết ngộp. Một đại địa ngục có bốn cửa, [phía ngoài] mỗi cửa có bốn ngục phụ, nên bốn cửa có tất cả mười sáu ngục. Mười sáu ngục ấy gọi là Du Tằng địa ngục. Tám đại địa ngục có tất cả một trăm hai mươi tám ngục phụ, [các ngục phụ ấy] còn gọi là Cận Biên địa ngục, nghĩa là những địa ngục nhỏ ở kế bên địa ngục lớn. Đây là loại thứ nhì.

Còn một loại nữa, tội nhẹ hơn một chút, gọi là Cô Độc địa ngục. “Cô độc địa ngục, tại sơn gian, khoáng dã, thụ hạ, không trung. Kỳ loại vô số, thọ khổ vô lượng. Địa ngục khổ quả, kỳ tối trọng xứ, nhất nhật chi trung bát vạn tứ thiên sanh tử, kinh kiếp vô lượng” (Cô Độc địa ngục ở giữa núi, đồng hoang, dưới cội cây, hoặc không trung. Loại này có vô số, chịu khổ vô lượng. Chỗ khổ quả nặng nề nhất trong địa ngục là một ngày có đến tám vạn bốn ngàn lần chết đi, sống lại, trải qua vô lượng kiếp). Tám vạn bốn ngàn lần chết đi sống lại nghĩa là thọ tội xong người ấy liền chết, gió thổi qua bèn sống lại, sống lại để tiếp tục thọ tội, mỗi ngày cứ lập đi lập lại [như vậy] để thọ tội này. Chúng ta biết điều khổ nhất trong thế gian này là gì? Là sanh tử, sanh ra đã khổ, mà chết càng khổ hơn! Cớ sao biết sanh tử là khổ? Quý vị thấy trẻ thơ mới sanh, quý vị hãy quan sát kỹ, trẻ thơ vừa sanh ra liền khóc oa oa. Tại sao vậy? Vì khổ quá! Nếu nó không khổ, nó khóc để làm gì? Quý vị có thấy trẻ con vừa sanh ra liền cười hì hì bao giờ chưa? Đó là vui. Nếu vui thì nó mới cười; nếu khổ thì nó khóc [chứ cười sao nổi]. Từ chỗ này, chúng ta lắng lòng quan sát, sẽ biết nó rất khổ, vô cùng đau khổ. Quý vị thấy lúc người ta chết, chỉ có người niệm Phật vãng sanh, cả đời tích lũy công đức thì lúc người ấy chết mới cười hì hì ra đi. Thông thường, lúc người ta chết, gương mặt rất dễ sợ, khổ chẳng nói nổi mà! Nỗi khổ sanh lão bệnh tử, hễ lắng lòng quan sát, quý vị sẽ biết. Nỗi khổ lớn nhất trong đời người là tử khổ, không biết khổ gấp bao nhiêu lần nỗi khổ lúc bệnh. Mỗi ngày chết đi sống lại tám vạn bốn ngàn lần, làm sao chịu nổi? Đó là nỗi khổ trong địa ngục, trải qua vô lượng kiếp.

Sách Phụ Hoằng Ký nói nghiệp nhân của tội này: “Phụ Hoằng Ký vân: “Tác thượng phẩm Ngũ Nghịch, Thập Ác giả cảm chi (chỉ tối cực ác nghịch giả)” (Sách Phụ Hoằng Ký chép: “Kẻ tạo tội Ngũ Nghịch, Thập Ác thượng phẩm (chỉ tạo tội ác nghịch nặng nhất) sẽ cảm lấy [quả địa ngục này] (chỉ kẻ ác nghịch tột bậc)”). Tội Ngũ Nghịch Thập Ác nặng nhất sẽ đọa vào Vô Gián địa ngục. Ở đây, chúng tôi nói sơ sài mà thôi, hai danh từ này nhất định phải tìm thời gian để trình bày kỹ càng với quý vị, đây là giáo dục nhân quả. Trong tội Ngũ Nghịch, “giết cha, giết mẹ” là hai tội đầu. Thứ ba là “giết A La Hán”, trong thế gian này, A La Hán có phước báo, quý vị chẳng giết nổi. Tội giống như tội này được gọi là “đẳng lưu tội” (tội tương đương), tội gì vậy? Giết thầy. Phàm những người theo đuổi công tác giáo dục luân lý, đạo đức, bất luận tại gia hay xuất gia, nam, nữ, già, trẻ, nếu quý vị giết họ thì tội tương đương với tội giết A La Hán, chúng ta phải biết điều này. Vì sao? Những người ấy xả mình vì người, chẳng vì chính mình. Tự hành, dạy người khác, chính họ học thánh, học hiền, học Bồ Tát, học Phật, làm gương mẫu đạo đức cho đại chúng trong xã hội. Nếu quý vị giết họ, tổn thương họ, tạo tội không phải là tạo tội đối với cá nhân họ. Những người như họ, dù quý vị giết họ, họ cũng chẳng trách quý vị, họ cũng sẽ không trả thù, cũng không ghi nhớ hận thù. Do đó, chẳng phải là có tội đối với họ, mà là có tội với ai? Có tội đối với những kẻ được họ dạy dỗ, giáo dục.

Quý vị giết một vị thầy giáo giỏi, cơ hội được giáo dục của nhiều người bị đoạn dứt, sự giáo huấn của họ có ảnh hưởng bao lớn, thời gian ảnh hưởng bao lâu, món nợ này sẽ tính trên thân quý vị. Chúng ta gọi những vị ấy là “thiện tri thức”. Luận tội chẳng dính líu gì đến vị thiện tri thức hay vị thầy ấy. Vị thầy ấy thấy chuyện bị giết chẳng sao cả, tuyệt đối chẳng trách quý vị, chẳng ghim chuyện bị hại trong lòng. Giống như Thích Ca Mâu Ni Phật đời trước hành Bồ Tát đạo, làm Nhẫn Nhục Tiên Nhân. Quý vị thấy vua Ca Lợi róc thịt trên thân thể Ngài, hại Ngài, thuộc loại tội này. Vua Ca Lợi đọa địa ngục, sau khi thoát khỏi địa ngục, lời nguyện của Nhẫn Nhục Tiên Nhân đã phát thuở đó đã trở thành hiện thực. Ngài nói: “Trong tương lai, lúc tôi thành Phật, người đầu tiên tôi độ sẽ là vua Ca Lợi”. Quý vị thấy Ngài chẳng kết tội nhà vua, cớ sao vua Ca Lợi đọa địa ngục? Do vua phạm tội đối với chúng sanh, chúng sanh bị mất đi một vị thầy tốt, đoạn mất Pháp Thân huệ mạng của chúng sanh, tội ấy phiền phức lớn lắm! Giết người là tội nhỏ, đoạn mất huệ mạng của người ta mắc tội lớn lắm. Do vậy chúng ta phải hiểu sự luận tội này, phải hiểu rõ ràng, đối với một người thì tội nhỏ, đối với chúng sanh thì tội lớn. Quý vị giết hại cha mẹ, tại sao tội đó rất nặng? Thứ nhất, cha mẹ có ân dưỡng dục với chúng ta, quý vị không biết báo ân mà còn báo oán, còn giết hại cha mẹ, đó là tánh tội. Thứ nhì, quý vị gây ảnh hưởng xấu cảnh giới xã hội: Nếu cha mẹ kẻ khác giáo huấn con cái nghiêm khắc đôi chút, hừm, [đứa con ấy] thấy quý vị giết cha mẹ, nó cũng bắt chước giết cha mẹ. Lề thói ấy một khi được khai mào, làm sao chịu nổi? Quý vị có phải chịu trách nhiệm nhân quả hay không? Do đó, phải nêu gương tốt cho đại chúng trong xã hội, chớ nên nêu gương xấu. Tạo gương xấu sẽ có ảnh hưởng rất lớn, tội đó nặng lắm! Sự phán định tội có đạo lý như vậy đó, chúng ta phải hiểu đạo lý này, phải hiểu rõ ràng.

Thứ tư là “làm thân Phật chảy máu”. Hiện thời, đức Phật chẳng tại thế, điều này chỉ chuyện gì? Phá hoại Phật giáo là tội tương đương với tội này, tức là tội giống như tội làm thân Phật chảy máu, [tức là tội] do ác niệm, ác ý mà phá hoại Phật giáo. Phật giáo là nền giáo dục tốt đẹp trong thế gian, chúng ta phải biết điều này. Nó có lợi ích to lớn đối với hết thảy đại chúng, giúp chúng sanh trong đời này siêu phàm nhập thánh, vĩnh viễn thoát khỏi luân hồi. Tìm đâu ra một nền nền giáo dục tốt đẹp dường ấy? Quý vị phá hoại Phật giáo, khiến cho nhiều người không được hưởng sự giáo dục tốt đẹp, đoạn dứt cơ hội thoát khỏi luân hồi của rất nhiều người. Vì lẽ đó, tội này là tội đọa địa ngục A Tỳ. Địa ngục A Tỳ tức là địa ngục Vô Gián. [Tội làm thân Phật chảy máu] là tội đọa địa ngục Vô Gián.

Thứ năm là “phá hòa hợp Tăng”, tức là phá hoại Tăng đoàn. Tăng đoàn [nói ở đây] nhất định phải là Tăng đoàn tu Lục Hòa Kính. Nếu chẳng có Lục Hòa Kính, chẳng thể gọi là Tăng đoàn. Thuở tôi mới học Phật, khi ấy, đã đi giảng kinh, nhằm lúc bốn mươi mấy tuổi. Tôi theo thầy Lý học Phật pháp, khi đó, thầy Lý quy định nếu chưa đầy bốn mươi tuổi, chẳng được đi ra ngoài giảng kinh, chỉ được luyện tập giảng kinh trong nhà. Đài Trung có hai nơi luyện tập giảng kinh, một là chùa Linh Sơn, hai là Đài Trung Liên Xã, hai nơi ấy là nơi thầy Lý huấn luyện học trò học giảng kinh. Chùa Linh Sơn là [đạo tràng] của phái nam, Đài Trung Liên Xã là [đạo tràng] của phái nữ. Mỗi tuần, bốn người lên giảng đài giảng một lần: Buổi sáng hai người, buổi chiều hai người. Những người không lên giảng đài luyện tập thì không đi giảng ở những nơi khác. Không chỉ chẳng được ra ngoài giảng, mà phải trên bốn mươi tuổi mới được ra ngoài giảng. Người quá trẻ sợ bị xã hội dụ dỗ, mê hoặc, nên thầy [đặt ra luật lệ] nghiêm ngặt này để ngăn ngừa. Phong khí xã hội ngày nay so với thuở trước ngày càng đi xuống. Thế hệ của chúng tôi cách biệt hiện tại sáu mươi năm, phong khí xã hội sáu mươi năm trước kể ra cũng còn khá. Hiện thời, sức dụ dỗ quá mạnh, nên bốn chục tuổi vẫn chưa được, có lẽ tối thiểu cũng phải là sáu mươi tuổi thì mới không bị dụ dỗ, mê hoặc, dưới sáu mươi tuổi vẫn không chắc. Thầy Lý yêu cầu chúng tôi ở mức bốn mươi tuổi, còn nay chúng tôi yêu cầu các vị đồng học ở mức sáu mươi tuổi, thật vậy, chẳng giả! Do đó, người thật sự y giáo phụng hành, thật sự hoằng pháp lợi sanh, bất luận tại gia hay xuất gia, nam, nữ, già, trẻ, chớ nên giết hại những người ấy. Nếu giết hại họ, phải đọa địa ngục Vô Gián. Đó là nói về tội Ngũ Nghịch. Đối với Thập Ác, trong kinh Thập Thiện Nghiệp Đạo có nói: Khi quý vị có ác ý sát sanh, trộm cắp, tà dâm, nói dối, nói lưỡi đôi chiều, nói lời ác độc, nói lời thêu dệt, tham, sân, và si, trong tâm quý vị có mười thứ ấy [thì là Thập Ác]. Mười thứ ấy càng mạnh thì tội càng nặng. Mười quan niệm ấy nhẹ thì quý vị tạo nghiệp nhẹ. Kết tội nặng hay nhẹ dựa trên quan niệm của quý vị, sau đó mới xét sự việc quý vị đã làm, dựa trên hai phương diện này để luận tội. Đây là đoạn thứ nhất nói về địa ngục. Phải nhớ câu cuối cùng trong sách Phụ Hoằng Ký là: “Người tạo tội Ngũ Nghịch Thập Ác thượng phẩm chiêu cảm [quả báo địa ngục Vô Gián]”. Trong ba cõi ác, đây là nói về cõi thứ nhất, tức cõi địa ngục.

Lại xem tiếp cõi thứ hai: “Ngạ Quỷ giả, Đại Thừa Nghĩa Chương bát viết: Dĩ tùng tha cầu cố, danh ngạ quỷ” (cõi Ngạ Quỷ, trong quyển tám sách Ðại Thừa Nghĩa Chương, chữ “ngạ quỷ” được giảng như sau: “Do cầu nơi người khác nên gọi là ngạ quỷ”). Ngạ quỷ phải thường xin thức ăn của người khác, thường phải chịu đói khổ, nên gọi là Ngạ Quỷ (quỷ đói). “Hựu thường cơ hư, cố danh vi Ngạ. Khủng khiếp, đa úy, cố danh vi Quỷ” (Lại thường đói khát, nên gọi là Ngạ, khủng khiếp, lắm nỗi sợ hãi, nên gọi là Quỷ). Hiểu điều này, con người khỏi phải sợ quỷ, có một câu ngạn ngữ rất có lý: “Người có ba phần sợ quỷ, quỷ có tới bảy phần sợ người”. Do đó, quỷ sợ người nhiều hơn là người sợ quỷ. Nếu quý vị không hiểu đạo lý này, sẽ bị quỷ dọa, rất oan uổng. Nếu quý vị nói lớn tiếng một chút thì quỷ chạy mất. Do đó phải biết quỷ còn nhát gan hơn con người, con người to gan hơn quỷ. Do đây là hiểu lầm, nên quý vị mới sợ quỷ. Nếu quý vị liễu giải chân tướng sự thật, từ nay trở đi chẳng sợ quỷ nữa! Chỉ có quỷ sợ người, lẽ nào người lại sợ quỷ? Nếu quý vị sợ quỷ, tức là còn thua quỷ, sai mất rồi!

“Bà Sa Luận vân” (Tỳ Bà Sa Luận chép), trong luận Đại Tỳ Bà Sa có ghi: “Quỷ giả úy dã, vị hư khiếp đa úy” (Quỷ là sợ, tức là khủng khiếp, lắm nỗi sợ hãi). Câu này nói rõ tâm của quỷ luôn luôn sợ sệt, cái gì cũng sợ. Do đó, mới có câu ngạn ngữ: “Nhát gan như quỷ”. Câu ấy rất đúng, nhát gan giống như quỷ vậy, chuyện gì cũng không dám làm, cái gì cũng sợ! “Hựu oai dã, năng linh tha úy kỳ oai” (Quỷ cũng có nghĩa là oai, vì có thể khiến kẻ khác sợ cái oai của mình), đây là quỷ nhát gan; con quỷ nhát gan sợ [những con] quỷ khác. “Hựu hy cầu danh quỷ, vị bỉ ngạ quỷ hằng tùng tha nhân, hy cầu ẩm thực tự dĩ hoạt tánh mạng” (Lại do mong cầu nên gọi là Quỷ, tức là: Loài ngạ quỷ thường đi theo người khác, mong được thức ăn để duy trì tánh mạng). Quỷ đến kiếm người ta nhất định là phải có điều cầu xin gì đó. Các đồng tu học Phật trong quá khứ cũng thường nằm mộng thấy người nhà, quyến thuộc, nhưng lâu quá nên đã quên mất, mà cũng chẳng mộng thấy, chứ lúc học Phật chưa được bao lâu thì thường mộng thấy người nhà, quyến thuộc. Vì sao? Kinh Địa Tạng giải thích rất rõ ràng, đó là vì quý vị học Phật bèn có khả năng giúp đỡ họ, nên họ đến tìm quý vị. Lúc quý vị chưa học Phật, họ không tìm quý vị, có tìm thì cũng chẳng giúp được vì quý vị không tin. Họ tìm quý vị để làm gì? Để xin quý vị đốt cho họ một số tiền giấy, cúng dường họ chút ít, đến xin những thứ đó, xin quý vị giúp đỡ, chúng ta phải hiểu điều này. Mộng thấy người nhà, quyến thuộc đã qua đời, người học Phật chúng ta bèn vào ngày mồng Một, ngày Rằm cúng ít đồ chay cho họ, giống như mời họ dùng cơm, tốt nhất là tụng kinh hồi hướng cho họ, khuyên họ niệm Phật cầu sanh Tịnh Độ. Thay họ xin thọ Tam Quy, giảng Ngũ Giới, Thập Thiện cho họ, hay giảng Đệ Tử Quy cho họ đều được. Những điều ấy sẽ giúp họ rất nhiều, họ còn cảm ơn nữa. Đối với chúng ta, đây là cơ hội giáo dục, nếu họ không đến tìm chúng ta, chúng ta không biết, họ đến tìm thì chúng ta nên làm cho họ. Mỗi ngày, chúng ta niệm Phật, tụng kinh, hoặc nghe giảng kinh đều nên hồi hướng công đức cho họ. Đây là nói rõ: Do họ cần, nên đến xin quý vị giúp đỡ. Lúc chưa học Phật, chẳng thường nằm mộng thấy, quý vị chẳng có cách nào giúp họ, mà cũng không hiểu những sự thật này. Do quý vị rất khó tiếp nhận, nên họ không đến tìm quý vị.

“Hựu vân, hữu thuyết cơ khát tăng” (Luận còn viết thêm: “Có thuyết bảo do chúng (các ngạ quỷ) đói khát dữ dội), chữ “tăng” (增) nghĩa là tăng thêm, thêm nhiều hơn, họ cảm thấy hết sức đói khát. Trong loài ngạ quỷ, đặc biệt là Diệm Khẩu Quỷ, do trong đời quá khứ đã tạo nghiệp rất nặng, nên thức ăn vừa tới miệng liền phực lửa, cháy thành tro. Do vậy, loài quỷ này rất đáng thương, phải chịu đói khát rất lâu. Nhà Phật từ bi, có một phương pháp gọi là Phóng Diệm Khẩu, chuyên nhờ sức kinh chú gia trì khiến cho loài quỷ này có thể ăn được đôi chút đồ ăn. [Do đó, lễ] Phóng Diệm Khẩu mang ý nghĩa mời quỷ ăn cơm, mời họ dùng cơm. Đây là một hình thức bố thí, trong đó có tụng kinh, có tài bố thí, có pháp bố thí. “Hữu thuyết bị khu dịch cố, danh Quỷ” (Có thuyết bảo do chúng thường bị sai phái, nên gọi là Quỷ). Họ bị quỷ thần cấp cao hơn thường sai khiến làm chuyện này, chuyện nọ. “Hằng vi chư thiên xứ xứ khu dịch trì tẩu” (Ở nơi nào cũng thường bị chư thiên sai khiến phải rong ruổi). Phần đông là bị ai sai phái? Tứ Thiên Vương, Tứ Thiên Vương còn gọi là Quỷ Vương, họ cai quản các quỷ thần, các loại quỷ thần đều nghe lệnh của Tứ Thiên Vương. Cõi trời Đao Lợi cũng có, từ trời Dạ Ma trở lên thì ít [sai khiến các loài quỷ thần này], tại sao vậy? Địa vị càng cao, chẳng cần dùng những loài này. Quá nửa là những tầng trời phía dưới của Dục Giới thường dùng các loài quỷ này để phục dịch, sai khiến.

“Thử đạo diệc biến chư thú” (Loài này có mặt trong mọi cõi), nghĩa là loài quỷ có mặt khắp các cõi trời, cõi người, A Tu La, La Sát, “hữu phước đức giả, tác sơn lâm trủng miếu thần” (những người có phước đức thì làm thần trong núi, rừng, gò mả, miếu thờ), đây là những vị có phước đức thì làm thần núi, thần thổ địa, họ là quỷ có phước đức. Trong loài quỷ, họ là hạng có địa vị, [địa vị] to như Thành Hoàng thì phước đức càng cao hơn nữa. Thành Hoàng cũng giống như thị trưởng, huyện trưởng trong cõi người. Chúng ta gọi chung là Thành Hoàng, thật ra, họ có cấp bậc cao thấp. Cao hơn nữa, như Ngũ Nhạc, Đông Nhạc Thái Sơn được gọi là Đế, tức Đông Nhạc Đại Đế. Trung Quốc có Ngũ Nhạc, Nam Nhạc là Hành Sơn, Trung Nhạc là Tung Sơn, [những vị cai quản Ngũ Nhạc] là đại quỷ vương, đều thuộc về quỷ đạo, chẳng thuộc thiên đạo. “Vô phước đức giả” (những kẻ thiếu phước đức), đời trước không tu phước đức, hoặc họ tu phước đức nhưng còn tham, sân, si, sẽ đọa ác đạo. Trong ác đạo cũng hưởng phước, làm đại quỷ vương là phước báo rất lớn. Những kẻ chẳng có phước đức, [tức là làm] quỷ mà chẳng có phước đức thì “cư bất tịnh sở, bất đắc ẩm thực, thường thọ tiên đả, điền hà tắc hải, thọ khổ vô lượng” (ở chỗ chẳng sạch, chẳng được ăn uống, luôn bị đánh đập, ngăn sông, lấp biển, chịu khổ vô lượng). Đây là nói những kẻ chẳng có phước, tạo tội nghiệp tham, sân, si, chẳng tu phước. Người tu phước, nói thật ra, quá nửa đều tu trong cửa Phật. Trong Nho giáo, Phật giáo, và Đạo giáo thì tu phước trong cửa Phật có hiệu quả nhất, được quả báo cũng nhanh nhất. Chẳng bỏ tham, sân, si mà tu phước, sẽ đọa vào cõi quỷ hoặc cõi súc sanh để hưởng phước. Trong cõi quỷ, những quỷ có phước đức ngần ấy, được nhân gian cúng tế, lễ bái, họ hưởng thụ những sự cúng tế ấy. Đối với cõi súc sanh thì hiện thời thường thấy nhất là những con thú cưng (pet), chúng nó thuộc loài súc sanh, nhưng được cưng yêu, chiều chuộng. Ai trong gia đình nuôi nó cũng thích nó, chăm sóc từng chút, còn hưởng phước hơn bất cứ ai trong nhà. Súc sanh cũng có nhiều phước như vậy! Cũng có thể là nó đến để đòi nợ, người trong nhà thiếu nợ nó nên nay phải trả nợ cho nó. Quý vị thiếu nó tiền tài, nên quý vị phải chăm sóc nó thật tốt. Quý vị còn thiếu nó thân tình, nên quý vị hết sức thương yêu, chiều chuộng nó. Nghiệp nhân quả báo tơ hào chẳng sai, chúng ta phải hiểu những đạo lý này. Chúng nó là những kẻ sanh vào cõi súc sanh để hưởng phước, toàn là những kẻ [tu phước nhưng] chẳng buông bỏ tham, sân, si, nguyên nhân là như vậy.

Tiếp đó, “Phụ Hoằng Ký vân, hạ phẩm Ngũ Nghịch, Thập Ác giả cảm chi” (sách Phụ Hoằng Ký nói: “Hạ phẩm Ngũ Nghịch Thập Ác cảm lấy [quả báo ngạ quỷ]). Tôi thấy ở chỗ này, chữ Hạ phải đổi thành chữ Trung, vì hạ phẩm sanh trong súc sanh đạo, phải đổi thành “trung phẩm Ngũ Nghịch Thập Ác cảm lấy quả báo ngạ quỷ”, nghĩa là tội nghịch ác khá nhẹ, chẳng phải là nhẹ nhất, nhẹ nhất là hạ phẩm. Tức là lúc họ còn sống tạo tội Ngũ Nghịch Thập Ác khá nhẹ, chẳng nghiêm trọng như đã nói trên đây. Nghiêm trọng nhất bèn cảm lấy quả báo địa ngục, nhẹ hơn bèn đọa ngạ quỷ. Ngạ quỷ khổ hơn súc sanh, đoạn sau sẽ nói về súc sanh. Theo đúng lẽ, súc sanh phải là hạ phẩm Ngũ Nghịch Thập Ác, nghĩa là họ tạo các tội ấy, nhưng tạo tội nhẹ. Tuy vậy, ở đây chúng ta phải ghi nhớ, tạo tội Ngũ Nghịch Thập Ác mà không biết sám hối, chẳng biết quay lại [thì sẽ đọa ác đạo]. Nếu họ biết sám hối, biết quay lại, chẳng đọa ác đạo! Trong Phật pháp đã nói điều này rất rõ ràng, rành rẽ.

Cổ nhân Trung Quốc hết sức chú trọng sửa lỗi. Có câu: “Con người chẳng phải là thánh hiền, ai có thể không có lỗi. Có lỗi mà có thể sửa đổi thì chẳng có điều thiện nào lớn hơn”, đây là đạo lý sửa lỗi. Có lỗi đừng sợ, nhưng phải biết sửa lỗi đổi mới! Nhờ đó mà thánh hiền tu thành tựu, Phật, Bồ Tát cũng nhờ vậy mà thành tựu, chúng ta hãy nên biết điều này. Đặc biệt là các vị tổ sư đại đức thường nhắc nhở chúng ta “chẳng sợ niệm khởi, chỉ sợ giác chậm”, niệm là ý niệm, có thiện niệm và ác niệm. Nói thông thường, đặc biệt trong là thời đại hiện tại, chắc chắn là ác niệm nhiều, thiện niệm ít, chắc chắn là như vậy. Nếu không, lẽ đâu có lắm tai nạn ngần ấy? Nhưng bất kể là thiện niệm hay ác niệm, ý niệm vừa khởi lên bèn lập tức giác ngộ, lập tức biết ngay, vừa biết như vậy, liền dùng câu Phật hiệu để thay thế nó. Như vậy là biết niệm Phật. Thật sự biết niệm Phật, ý niệm vừa dấy lên, bèn “A Di Đà Phật”, quay trở về A Di Đà Phật ngay! A Di Đà Phật là ý niệm thiện nhất trong thế gian và xuất thế gian, là ý niệm vô cùng thiện, tại sao vậy? Vì nó có thể giúp quý vị vãng sanh thế giới Cực Lạc để làm Phật. Quý vị xem thử còn có ý niệm nào có công đức to tát ngần ấy hay chăng? Chẳng thể nào kiếm được. Chỉ có ý niệm này, niệm niệm thông đến Tây Phương Cực Lạc thế giới, niệm niệm cảm ứng đạo giao cùng A Di Đà Phật. Người thật sự niệm Phật, mỗi niệm đều được mười phương chư Phật hộ niệm, long thiên thiện thần bảo vệ, hộ trì quý vị, vì sao quý vị không chịu niệm Phật? Người niệm Phật thân tâm khoẻ mạnh, gia đình hòa thuận, tai nạn xa lìa. Cổ nhân có câu “dẫn cát, tránh hung, gặp nạn hóa thành cát tường”. Vì lẽ đó, phải nên niệm Phật, đổi hết thảy tâm niệm thành A Di Đà Phật, như vậy thì mới là đúng. Hôm nay đã hết thời gian, chúng ta học tới đây.

Tịnh Độ Đại Kinh Giải Diễn Nghĩa

Phần 98 hết

---

[1] Gregg Braden từng là chuyên viên điện toán địa chất cho công ty dầu hỏa Phillips Petroleum vào những năm 1970, rồi làm chuyên viên thiết kế cao cấp cho hệ thống điện toán của hãng dịch vụ quốc phòng hàng không Martin Marietta. Năm 1991, ông từng làm Quản Trị Trưởng của phân bộ Dịch Vụ Kỹ Thuật trong hãng Cisco (hãng chuyên sản xuất các máy móc và các nhu liệu phục vụ kỹ thuật điều hành, quản trị hệ thống máy tính). Các tác phẩm nổi tiếng của ông là The Isaiah Effect, The God Code (mật mã của Thượng Đế), The Divine Matrix (Ma trận thiêng liêng), The Spontaneous Healing of Belief (tạm dịch Liệu Pháp Tự Phát Bằng Niềm Tin). Tờ Thời Báo Nữu Ước (Newyork Times) đã đánh giá ông là tác giả có sách bán chạy nhất vào năm 2008.

[2] Tiểu Khang là quan niệm của Nho gia về một thời đại thịnh trị, nhân dân an lạc, giàu có, chánh trị ổn định. Tuy có những biến động hoặc loạn lạc nhỏ, nhưng nhìn chung cuộc sống ổn định, hòa bình, vua biết thương dân, sử dụng vương đạo để cai trị, quan lại đa số thanh liêm, dân chúng phong tục thuần phác, lễ nghĩa, nhường nhịn, tuân thủ pháp luật. Nho gia thường đánh giá các đời vua Thành Thang, Châu Văn Vương, Châu Vũ Vương là Tiểu Khang.

[3] Thành ngữ này phát xuất từ một truyện ngắn của nhà văn Lỗ Tấn, có tên là “A Q. chánh truyện”. Trong tác phẩm ấy, A Q. (Lỗ Tấn nói anh chàng này chẳng biết tên là Quý, Quy hay Quế, nên gọi xách mé là Q. theo kiểu ký âm phương Tây) là một anh chàng thất học, nghèo kiết, văn dốt vũ dát, thô lỗ, nhưng luôn ra vẻ ta đây là người có ăn học, dòng dõi cao quý. Do thường bị kẻ khác giày xéo, chà đạp, hắt hủi, ức hiếp, nên để tự an ủi, anh ta thường huyễn hoặc mình cao sang hơn người khác, vận dụng cái gọi là “thắng lợi tinh thần” để tự an ủi mình. Chẳng hạn khi bị kẻ khác đánh đập tàn nhẫn, bèn lầm bầm: “Nó đánh mình cũng như con bất hiếu đánh bố, mày đánh tao tức là con đánh bố”.